Ενώ στην Ηλεία διεξαγόταν η μάχη του Λάλα, στη δυτική Πελοπόννησο οι υπόλοιποι οπλαρχηγοί με τους άνδρες τους προσπαθούσαν καταλάβουν τα κάστρα της Μονεμβασίας, του Νεοκάστρου, της Μεθώνης και της Κορώνης.
Οι Τούρκοι που βρίσκονταν μέσα στο φρούριο της Μονεμβασίας είχαν βρεθεί σε πολύ δύσκολη θέση. Εκτός από την έλλειψη τροφίμων, τους είχαν αποδεκατίσει και οι επιδημίες. Στις 9 Ιουνίου ο Πετρόμπεης κρίνοντας την περίσταση πρόσφορη απηύθυνε στους πολιορκημένους έγγραφο να παραδοθούν με όρους. Εκείνοι όμως απάντησαν ότι δεν είχαν εμπιστοσύνη στους αρχηγούς των ενόπλων και έστειλαν στα Βέρβαινα πρεσβεία προτείνοντας να φύγουν με τα όπλα τους για το Ναύπλιο ή την Κρήτη. Ο Υψηλάντης όρισε ως αρμόδιο των διαπραγματεύσεων τον πρίγκιπα Αλέξανδρο Καντακουζηνό. Οι αγάδες ήθελαν να παραδώσουν την πόλη και όχι το κάστρο και παρέτειναν τις συνεννοήσεις, ελπίζοντας σε τουρκική βοήθεια.
Στο ελληνικό στρατόπεδο δημιουργήθηκαν τότε διαφωνίες. Πολλοί αρχηγοί ενόπλων, που είχαν υποσχεθεί στους άνδρες τους πληρωμές από τα λάφυρα τους πίεζαν να δεχθούν μόνο την πόλη. Ο Καντακουζηνός όμως επέμενε στην παράδοση και του κάστρου. Στις 12 Ιουλίου κατέλαβαν από τη μία οι Έλληνες την πηγή, από όπου έπαιρναν νερό οι πολιορκημένοι, και από την άλλη οι Τούρκοι της πόλης το κάστρο με δόλο και ήρθαν σε συνεννοήσεις με τον Καντακουζηνό. Στις 21 Ιουλίου έγιναν δεκτοί οι όροι του Καντακουζηνού και οι Τούρκοι έφυγαν χωρίς τα όπλα τους, δεν πλήρωσαν όμως έξοδα πολιορκίας. Όσοι δεν είχαν περιουσία μπορούσαν να πάρουν μαζί τους τα αργυρά κοσμήματα των όπλων τους. Αν δεν τους δέχονταν οι Άγγλοι στα Κύθηρα, θα πήγαιναν στη Μικρά Ασία.
Στις 23 Ιουλίου οι Έλληνες μπήκαν στο κάστρο, όπου βρήκαν κανόνια, βόμβες και άφθονα πυρομαχικά, τα περισσότερα από τα οποία μεταφέρθηκαν στο στρατόπεδο των Τρικόρφων. Η παράδοση της Μονεμβασίας είχε μεγάλη σημασία για την εξέλιξη της Επανάστασης. Αν και το κάστρο αυτό δεν ήταν από τα σπουδαιότερα, η άλωση της Μονεμβασίας αναπτέρωσε το ηθικό των Ελλήνων, γιατί ήταν το πρώτο ονομαστό κάστρο που έπεφτε στα χέρια τους. Αντίθετα η κατάληψη του συνετέλεσε στην πτώση του ηθικού των Τούρκων της Τριπολιτσάς. Οι όροι της αποχώρησης των Τούρκων τηρήθηκαν κατά γράμμα.
Μετά την άλωση της Μονεμβασίας, σειρά είχε το Νεόκαστρο. Στα τέλη Ιουνίου η κατάσταση των πολιορκημένων στο Νεόκαστρο Τούρκων ήταν αφόρητη. Ελπίδα βοήθειας δεν υπήρχε, ιδίως μετά τη πυρπόληση του δίκροτου στην Ερεσό από τον Δημήτριο Παπανικολή, αφού είχε ανασταλεί ο πλους του τουρκικού στόλου προς την Πελοπόννησο. Στην απόγνωση τους οι Τούρκοι έστειλαν μήνυμα στους επίσης πολιορκημένους Τούρκους της Μεθώνης που ήταν καλύτερα ανεφοδιασμένοι και είχαν και μερικά πλοία, για να τους βοηθήσουν.
Στις 15 Ιουλίου φορτηγό από τη Μεθώνη συνοδευόμενο από άλλα πλοιάρια επιχείρησε να φέρει τρόφιμα στο Νεόκαστρο, εμποδίστηκε όμως από τα σπετσιώτικα πλοία και γύρισε πίσω. Στις 22-23 Ιουλίου το ίδιο φορτηγό επανέλαβε προσπάθεια χωρίς συνοδεία, αλλά και πάλι απέτυχε. Μετά από τις αποτυχημένες αυτές προσπάθειες, οι Τούρκοι άρχισαν να φεύγουν και οι Έλληνες ετοίμαζαν σκάλες για να ανέβουν στο κάστρο. Οι πολιορκημένοι άρχισαν διαπραγματεύσεις για να παραδοθούν. Ως πληρεξούσιοι του Υψηλάντη στάλθηκε ο Γεώργιος Τυπάλδος και ο Νικόλαος Πονηρόπουλος.
Στις 7 Αυγούστου, ενώ έλειπε ο Τυπάλδος, ο επίσκοπος Γρηγόριος, ο Πονηρόπουλος και Μαυρομιχάλης και οι άλλοι αρχηγοί υπέγραψαν με τους Τούρκους συμφωνητικό παράδοσης του κάστρου. Η συμφωνία προέβλεπε τη μεταφορά των Τούρκων στην Τύνιδα.
Την επόμενη, όμως, μέρα οι πολιορκημένοι της Μεθώνης επιχείρησαν δοκιμαστική έξοδο. Έγινε μικρή αλλά φονική μάχη, κατά την οποία σκοτώθηκε ο αρχηγός των Μανιατών Κωνσταντίνος Πιερράκος Μαυρομιχάλης. Στις 9 Αυγούστου με πρόφαση τον θάνατο του Μαυρομιχάλη παρατηρήθηκαν παρασπονδίες κατά την έξοδο των πολιορκημένων στο Νεόκαστρο. Προσωπικές αντιζηλίες των Ελλήνων οπλαρχηγών οδήγησαν σε συγκρούσεις μεταξύ τους αμέσως μετά την κατάληψη του κάστρου.
Η συγκέντρωση των ελληνικών δυνάμεων στο Νεόκαστρο έγινε αιτία να παραμεληθεί η πολιορκία της Μεθώνης. Οι επιχειρήσεις εκεί συνάντησαν πολλές δυσκολίες. Το φρούριο ήταν ισχυρό και καλά ανεφοδιασμένο με τρόφιμα και νερό και το κυριότερο τα ελληνικά πλοία δεν μπορούσαν να κάνουν θαλάσσιο αποκλεισμό γιατί το κάστρο βρισκόταν μπροστά σε ανοιχτό πέλαγος.
Παρ’ όλα τα προβλήματα η Ελληνική Επανάσταση ωφελήθηκε σημαντικά από την άλωση του Νεοκάστρου, στην οποία η συμβολή των ναυτικών δυνάμεων ήταν μεγάλη. Απελευθερώθηκαν από εκεί δυνάμεις ενόπλων, έπεσε ένα ακόμη κάστρο των Τούρκων και εξουδετερώθηκε υπολογίσιμη δύναμη.
Παράλληλα με την πολιορκία του κάστρου της Μεθώνης, λάμβανε χώρα και η πολιορκία του κάστρου της Κορώνης, όπου κρατιόταν όμηρος ο επίσκοπος Κορώνης Γρηγόριος. Οι Τούρκοι αγανακτισμένοι από τον αποκλεισμό έσφαξαν και πέταξαν έξω από τα τείχη του κάστρου το σώμα του νεκρού επισκόπου. Στα τέλη Αυγούστου έφθασε ο τουρκικός στόλος και ανεφοδίασε στα κάστρα τόσο της Μεθώνης όσο και της Κορώνης.
Έτσι οι πολιορκίες των Ελλήνων στα δύο αυτά κάστρα τελικά δεν κατέληξαν στην κατάληψη τους, συνέβαλαν όμως στην ευνοϊκή πορεία του Αγώνα, γιατί κράτησαν σε αποκλεισμό τουρκικές δυνάμεις, που θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους Τούρκους της Τριπολιτσάς, η πολιορκία της οποίας είχε αρχίσει τον Μάιο και έμελλε να πέσει στα χέρια των Ελλήνων τον Σεπτέμβριο.
Με πληροφορίες από: Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών