Θερμοπύλες, Μώλος, Μενδενίτσα

Ήμουν αποφασισμένος να δω τις Θερμοπύλες. Έτσι με έναν βαρκάρη πέρασα για λίγο μέσα από τον κόλπο της Λαμίας, σε ένα μέρος που ονομάζεται Μώλος, κοντά στο οποίο άκουσα ότι υπάρχει μια πηγή με ζεστό νερό. Ο Μώλος ανήκει στο Βελή πασά στον οποίο πληρώνει 1.000 γρόσια το χρόνο.

Θερμοπύλες, Μώλος, Μενδενίτσα
Το μνημείο των Σπαρτιατών στις Θερμοπύλες, Χαλκογραφία (19ος αιώνας)

Κατά την αποβίβαση μου, βρήκα τον αρχιεπίσκοπο Βουτονίτσας (Μενδενίτσας) να κάθεται κάτω από ένα υπόστεγο. Καταγόταν από την Ιθάκη και φαινόταν λογικός άνθρωπος. Έδωσε οδηγίες σε ένα χωρικό να με συνοδεύσει στην πηγή με το ζεστό νερό, που ήταν σε απόσταση περίπου περίπου δώδεκα χιλιομέτρων. Ξεκίνησα σύμφωνα με τις οδηγίες του. Ύστερα όμως από μια δυνατή νεροποντή με κεραυνούς, βράχηκα μέχρι το κόκαλο. Ωστόσο, καθώς επιθυμούσα διακαώς να δω τις Θερμοπύλες, δεν με πείραζε καθόλου.

Και προς μεγάλη μου έκπληξη, ανταμείφθηκα πλουσιοπάροχα όταν ανακάλυψα το μέρος. Υπάρχει μια μεγάλη πρόσχωση στην παραλία, στους πρόποδες του βουνού. Πιστεύω, όμως, ότι το Στενό (των Θερμοπύλων) είναι ένα μέρος που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 1.600μ. από την πηγή, όπου το έδαφος είναι ακόμη σαν έλος. Ένα ποταμάκι μας βοήθησε να εξακριβώσουμε τη θέση του Στενού. Ένα ποταμάκι που κατεβαίνει από τους λόφους, ενώνεται με άλλα δύο στους πρόποδες, τα οποία αναβλύζουν από το έδαφος, και αφού διασχίσουν το δρόμο χάνονται. Το νερό είναι σε ανεκτή θερμοκρασία, κάτι περισσότερο από χλιαρό. Η πηγή έχει ακόμη το όνομα Θερμοπύλες και η κοιλάδα που οδηγεί στην θάλασσα είναι πολύ όμορφη.

Ο δρόμος είναι στενός, όπως όλοι οι παλιοί δρόμοι, αλλά το μέγεθος του δεν δήλωνε κάτι για το Στενό, μιας και δεν είναι μικρότερος από άλλους δρόμους. Πράγματι, η εικόνα του Στενού έχει αλλάξει ολοκληρωτικά. Η θάλασσα έχει υποχωρήσει 1,6 χλμ. και στην πραγματικότητα δεν υπάρχει πια Στενό. Το ελώδες έδαφος καλλιεργείται πλέον, το νερό έχει εξαφανιστεί από το λόφο, και η Εύβοια έχει πλησιάσει πολύ στην ηπειρωτική χώρα.

Λίγο πιο πέρα φαίνεται ο μικρός λόφος πάνω στον οποίο ήταν ο τάφος του Λεωνίδα, και ακόμη πιο πέρα το μεγάλο βουνό, που περικλείει τη θεσσαλική κοιλάδα και σχηματίζει τη κορυφογραμμή του όρους Οίτη. Το τείχος των Φωκαέων, ο τάφος και η πέτρα του Ηρακλή έχουν εξαφανιστεί, και θα ήταν αβάσιμο να ψάχνω για το μονοπάτι που υπέδειξε στους Πέρσες η εσχάτη προδοσία. Πράγματι, έχουν αλλάξει όλα τόσο πολύ που το μόνο αξιοθέατο των Θερμοπυλών είναι το αξιοσέβαστο συναίσθημα των πράξεων που μαρτυρεί. Αυτές οι αναμνήσεις είναι πράγματι ενδιαφέρουσες. Η ιστορία ίσως να υπερβάλει όσον αφορά τον αριθμό των Περσών, αλλά η εθελοντική αυτοθυσία των ελεύθερων ανδρών της Ελλάδας εναντίον οποιουδήποτε αριθμού κατακτητών είναι το πιο εντυπωσιακό αξιοθέατο. Αυτοί οι άνδρες ήταν ελεύθεροι. Υπάκουαν μόνο στο ένστικτο της ανδρείας και στην πιο περήφανη περιφρόνηση της δουλείας.

Ο οδηγός μου ανέφερε ότι, κατά την παράδοση, το μέρος ήταν θάλασσα μέχρι το βάθος του βράχου, πάνω στο οποίο ήταν προσαρμοσμένοι μπρούντζινοι κρίκοι για να δένουν τα πλοία. Υπάρχουν επίσης ερείπια ενός κτιρίου κοντά στο σημείο που έφτασα, που ίσως να είναι αυτά του ναού όπου συναθροίζονταν οι Αμφικτιονίες.

Η δημοσιά περνάει από το Μώλο. Εγώ πήγα από τα βουνά και έφτασα στη Μενδενίτσα, περίπου δύο ώρες απόσταση από τις Θερμοπύλες. Είναι μια μικρή πόλη με μοναστήρι και ένα μεγάλο κάστρο. Πρέπει να υποθέσω ότι το μέρος κατοικούνταν από τη αρχαιότητα. Αν δεν είναι το Θρόνιο στην περιφέρεια της Λοκρίδας, που λέγεται ότι ήταν στην πεδιάδα, πρέπει να καταλήξω ότι ήταν αυτό το μέρος.

Ο λαουτζίκος των Ελλήνων, που ζει γύρω από τη Λαμία και τον Μώλο, δεν γνωρίζει την ανδρεία που σηματοδοτούν οι Θερμοπύλες, και οι ατελείς θεσμοί τους δεν τους έχουν εμφυσήσει ακόμη τον εκλεπτυσμένο και φλογερό πόθο της ελευθερίας. Αλλά είναι γενναίοι. Έχουν αρκετή συναίσθηση της κακοδαιμονίας τους, αλλά όχι αρκετή κινητικότητα για να την απαλείψουν. Μπορεί ωστόσο κάποια μέρα, όταν βοηθηθούν από το εξωτερικό και κινητοποιηθούν από αυτά τα παθήματα τους, να ενεργήσουν όπως τους αξίζει.

Έχοντας δει αυτά που ήθελα να δω επέστρεψα το βράδυ στο Μώλο. Κοιμήθηκα σε ένα μίζερο χάνι πάνω στο πάτωμα και το πρωί συνέχισα το ταξίδι μου.

Nicholas Biddle

Υποβολή απάντησης

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *