Η Συνθήκη των Βερσαλλιών είναι η συνθήκη ειρήνης που τερμάτισε επίσημα τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο ανάμεσα στην Αντάντ (Entente) και την Αυστριακή Αυτοκρατορία.
Στις Βερσαλλίες τα πράγματα ήταν δύσκολα από πολλές πλευρές. Η μία πλευρά ήταν διότι είχαν διαλυθεί οι αυτοκρατορίες και εξ αυτού παραδείγματος χάριν η Αυστρία, η οποία προσήλθε ως ηττημένη, δεν εκπροσωπούσε ακριβώς τον εαυτό που είχε πριν, διότι στο μεταξύ, καθώς διαλύθηκε σε επιμέρους κράτη και κατέρρευσε ο αυτοκράτορας και η αυτοκρατορία, δεν παρουσίαζε το συμπαγές πρόσωπο από το οποίο θα μπορούσε κανείς να ζητήσει πολλές αποζημιώσεις ή τμήματα εδαφών.
Οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στους συμμάχους άρχισαν στις 18 Ιανουαρίου στην Αίθουσα των Κατόπτρων του Ανακτόρου των Βερσαλλιών. Εβδομήντα αντιπρόσωποι από είκοσι έξι έθνη διαπραγματεύθηκαν τους όρους της Συνθήκης. Η Γερμανία, η Αυστρία, η Ουγγαρία και η Ρωσία αποκλείστηκαν από τις διαπραγματεύσεις. Αλλά τον πιο σημαντικό ρόλο για τη συγγραφή των όρων της συνθήκης είχαν οι τακτικές διαβουλεύσεις των «Δέκα Μεγάλων», που περιελάμβαναν τους επτά κύριους νικητές (ΗΠΑ, Γαλλία, Μεγάλη Βρετανία, Ρωσία, Ιταλία, Βέλγιο και Σερβία). Αργότερα η Ρωσία και άλλες πέντε χώρες εγκατέλειψαν τις διαβουλεύσεις, οπότε έμειναν μόνο οι «Τέσσερις Μεγάλοι». Αφού αποχώρησε και η Ιταλία, οι τελικοί όροι καθορίστηκαν από τους «Τρεις Μεγάλους»: ΗΠΑ, Γαλλία και Μεγάλη Βρετανία.
Ανάμεσα στους νικητές, οι πιο αποφασισμένοι να αποσπάσουν από τους Γερμανούς τα
περισσότερα -με εκδικητική διάθεση, όπως όλοι θεωρούσαν και υπογράμμιζαν- ήταν η Γαλλία, η οποία είχε πολεμήσει γενναιότατα στην περίοδο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Είχε απολέσει 1.400.000 στρατιώτες και είχε συγκεντρωμένη οργή από τη δεκαετία του 1870, όταν ηττήθηκε από τους Γερμανούς υπό τον Όττο φον Μπίσμαρκ και τα γερμανικά στρατεύματα που έφτασαν έξω από το Παρίσι και επέβαλαν ταπεινωτικότατη συνθήκη στην ηττημένη τότε Γαλλία.
Περίπου πενήντα χρόνια αργότερα, η Γαλλία, νικήτρια πλέον, θεωρεί ότι μπορεί να έχει τη Γερμανία στη γωνία και την έχει και μπορεί να αποσπάσει από αυτήν ό,τι μπορεί περισσότερο, και φυσικά
αμέσως ζήτησε να της αποσπάσει τις δύο περιοχές (που θεωρεί η Γαλλία σαφώς γαλλικές και η Γερμανία σαφώς γερμανικές), την Αλσατία και τη Λωρραίνη, που είχε χάσει στον πόλεμο του 1871.
Με τη Συνθήκη των Βερσαλλιών, η Γερμανία θα είναι η χώρα η οποία θα βρεθεί στο στόχαστρο. Θα της ζητηθούν απ’ όλες τις δυνάμεις αποζημιώσεις σε χρήμα, μεγάλης κλίμακας αποζημιώσεις, και βέβαια η χώρα η οποία θα απαιτεί τις περισσότερες αποζημιώσεις είναι η Γαλλία, η οποία και δεν τοποθετεί οροφή στις απαιτήσεις της. Έτσι, μετά το τέλος της Συνθήκης των Βερσαλλιών, η Γαλλία θα ζητά χρήματα από τη Γερμανία ως αποζημιώσεις.
Από τη Γερμανία αποσπάστηκαν οι αποικίες της σε όλον τον κόσμο. Η Γερμανία έχασε τις αποικίες της στην Αφρική, τις οποίες πήραν οι Άγγλοι κατά κύριο λόγο και οι Γάλλοι, και επίσης έχασε τις θέσεις της στην Κίνα, τις οποίες απέσπασε η Ιαπωνία, που στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν με το μέρος της Αντάντ, δηλαδή των νικηφόρων δυνάμεων.
Επίσης στη Γερμανία απαγορεύτηκε να έχει στρατό, παρά πολύ πεπερασμένο, και να είναι μόνο επαγγελματίες και όχι πολίτες, της απαγορεύτηκε η εκπαίδευση των πιλότων της και επίσης της περιορίστηκε κατά πολύ ο αριθμός των αεροπλάνων που μπορούσε να διαθέτει, και της τέθηκαν όρια στη βιομηχανική της παραγωγή, ιδιαίτερα της απαγορεύτηκε η πολεμική βιομηχανία.
Όλα αυτά δημιούργησαν ένα ασφυκτικό κλίμα στη Γερμανία, που συνδυάστηκε με ένα μεγάλο πλήγμα το οποίο δέχτηκε με την απόφαση της συνθήκης των νικητριών δυνάμεων να δημιουργηθεί μία χώρα ανεξάρτητη, η Πολωνία. Η Πολωνία είχε στην ουσία χαθεί από τον χάρτη, καθώς είχε μοιραστεί μεταξύ Γερμανίας και Ρωσίας από τους πολέμους της Μεγάλης Αικατερίνης και μετά. Τώρα δημιουργείται μία χώρα μεγάλη που λέγεται Πολωνία, της οποίας όμως τα σύνορα περιλαμβάνουν γερμανικά εδάφη και αυτό βαρύνει πάρα πολύ τις ψυχές των Γερμανών.
Η Δυτική Πρωσία αποδόθηκε στην Πολωνία για να έχει διέξοδο στη θάλασσα, παρότι η περιοχή είχε σημαντικό γερμανικό πληθυσμό. Έτσι, δημιουργήθηκε ο λεγόμενος Πολωνικός Διάδρομος ή Διάδρομος του Ντάντσιχ και η Ανατολική Πρωσία αποκόπηκε από την υπόλοιπη Γερμανία.
