Η Πύδνα των Μακεδόνων

Η Πύδνα και η ευρύτερη περιοχή της έχουν κατοικηθεί από τη Νεολιθική εποχή (6η χιλιετία π.Χ.). Η πόλη της Πύδνας κτίστηκε στα τέλη του 8ου αιώνα π.Χ. και από τα τέλη του 6ου αιώνα έκοβε δικά της νομίσματα. Ήταν το κύριο λιμάνι της νότιας ακτής του Θερμαϊκού, για όποιον ήθελε να έχει συναλλαγές με τους Μακεδόνες.

Η Πύδνα και οι Αθηναίοι

Αυτός ήταν και ένας από τους λόγους που ενοχλήθηκε ο Περδίκκας Β’ με τους Αθηναίους όταν ίδρυσαν την Αμφίπολη (437π.Χ.). Όταν το 434π.Χ. οι Αθηναίοι συμμάχησαν με τη γειτονική στην Πύδνα αποικία των Ερετριέων, Μεθώνη, και βρέθηκαν απειλητικοί στα όρια του βασιλείου των Μακεδόνων, ο Περδίκκας αντέδρασε εξωθώντας τις πόλεις της Χαλκιδικής να ξεκόψουν από τους Αθηναίους και να ενωθούν μεταξύ τους. Δημιουργήθηκε το Κοινό της Χαλκιδικής ή Κοινό των Χαλκιδέων. Οι Αθηναίοι απάντησαν με κατάληψη της Θέρμης και πολιορκία της Πύδνας. Ο Περδίκκας δεν δίστασε να υπογράψει ειρήνη μαζί τους.

Η Πύδνα χώρος δολοφονιών

Ο διάδοχος του Περδίκκα, Αρχέλαος, αντιμετώπισε την αποστασία της Πύδνας. Ο Αρχέλαος κυρίευσε την πόλη και έβαλε τους κατοίκους της να μετοικήσουν στην ενδοχώρα, ώστε να πάψει πια η πόλη να αποτελεί σπουδαίο λιμάνι. Μετά το θάνατο του Αρχέλαου (399π.Χ.) οι κάτοικοι της Πύδνας επέστρεψαν στις εστίες τους και η πόλη γρήγορα απέκτησε την παλιά της αίγλη. Στα 357π.Χ., ο Φίλιππος ο Β’ την έκανε διοικητικό κέντρο της Πιερίας. Στην Πύδνα οχυρώθηκε η μητέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Ολυμπιάδα, μαζί με τη Ρωξάνη και το νεογέννητο Αλέξανδρο Δ’, όταν μαινόταν η πάλη ανάμεσα στους διαδόχους. Εκεί, δολοφόνησε τον ετεροθαλή αδελφό του γιου της, Φίλιππο Γ’ και τη φιλόδοξη σύζυγό του Ευρυδίκη (317π.Χ.). Κι εκεί εκτελέστηκε και η ίδια, όταν ο Κάσσανδρος προκάλεσε την καταδίκη της σε θάνατο.

Οι μάχες της Πύδνας

Στα 172π.Χ. ξέσπασε ο Γ’ Μακεδονικός Πόλεμος ανάμεσα στη Μακεδονία και τη Ρώμη. Ο βασιλιάς των Μακεδόνων, Περσέας, και ο ύπατος των Ρωμαίων, Αιμίλιος Παύλος, βρέθηκαν αντιμέτωποι έξω από την Πύδνα (168π.Χ.). Ήταν καλοκαίρι. Τη νύχτα της παραμονής της μάχης το φεγγάρι έγινε μαύρο και χάθηκε. Ήταν μια απλή έκλειψη σελήνης που όμως κατατρόμαξε τους στρατιώτες και των δύο αντιπάλων. Για τους Μακεδόνες, σήμανε το τέλος του Βασιλείου. Για τους Ρωμαίους, «κακά μαντάτα»: άναβαν φωτιές και προκαλούσαν μεγάλο θόρυβο καλώντας το φεγγάρι να εμφανιστεί πάλι.

Ο Αιμίλιος Παύλος έβαλε και έκαναν θυσίες στη θεά Σελήνη και στον ήρωα και προστάτη των Μακεδόνων βασιλιάδων, Ηρακλή. Στο εικοστό σφάγιο, ο μάντης του ρωμαϊκού στρατού προέβλεψε ότι θα νικήσει εκείνος που θα επιτεθεί πρώτος. Οι αντίπαλοι συγκρατήθηκαν περιμένοντας ο ένας τον άλλον να επιτεθεί.

Ο Περσέας το έσκασε στη Θεσσαλονίκη, ενώ στο πεδίο της μάχης σφαγιάστηκαν εκατοντάδες. Ο Περσέας πιάστηκε αργότερα και φυλακίστηκε στη Ρώμη, όπου και πέθανε το επόμενο έτος (167π.Χ.)

Είκοσι χρόνια αργότερα (148π.Χ.), νότια της Πύδνας συγκρούστηκαν ο ψευτοβασιλιάς των Μακεδόνων Ανδρίσκος και ο Ρωμαίος στρατηγός Κόιντος Καικίλιος Μέτελλος. Και πάλι νικήθηκαν οι Μακεδόνες. Ο Ανδρίσκος πιάστηκε ζωντανός, κόσμησε τον θρίαμβο του Μέτελλου και στην συνέχεια, θανατώθηκε.