Η Οκτάς της Ερμούπολης

Στην αιγυπτιακή γλώσσα η Ερμούπολη λέγεται Χέμνου, από το οποίο προέρχεται -μέσω της κοπτικής διαλέκτου- και το σύγχρονο αιγυπτιακό όνομα Ελ-Ασμουνέιν. Χέμνου σημαίνει «Πόλη των Οκτώ» και ήταν έδρα των πρωτογενών θεοτήτων, γνωστών ως η Οκτάς. Οι Έλληνες ονόμασαν αυτήν την πόλη «Ερμούπολη» γιατί η περιοχή ήταν το σημαντικότερο κέντρο λατρείας του Θωθ, θεού της σοφίας, ο οποίος μετεβίβασε τη γνώση των ιερογλυφικών στους αρχαίους Αιγυπτίους και οι Έλληνες εξομοίωναν τον Θωθ με τον δικό μας Ερμή.

Η Οκτάς της Ερμούπολης

Ο μύθος δημιουργίας στον οποίο εμπεριέχεται η Οκτάς είναι σχεδόν επιστημονικός όσον αφορά την περιγραφή της φυσικής σύστασης της αρχέγονης ύλης. Η αρχική κοσμική ουσία θεωρείται περισσότερο σύνθετη από τον Νουν, παρ’ ότι ο Νουν συμπεριλαμβάνεται ανάμεσα στα μυθικά όντα που περιέχει η κοσμική ουσία. Ομολογουμένως από την κοσμολογία της Ερμούπολης λείπουν τόσο οι παραστατικές εικόνες που περιβάλλουν το μύθο του θεού ήλιου της Ηλιούπολης όσο και η ακρίβεια της θεολογίας της Μέμφιδας.

Ο αριθμός των θεών ή θεαινών στο μύθο της Ερμούπολης δεν είναι καθόλου συμπτωματικός, καθότι η έννοια του τέσσερα ήταν αυτή της ισορροπημένης ολότητας: οι Αιγύπτιοι αναγνώριζαν τέσσερα βασικά σημεία του ορίζοντα, ο μύθος της Ηλιούπολης δίνει στη θεά Νουτ τέσσερα παιδιά και τα σπλάχνα που αφαιρούνται κατά τη διαδικασία της ταρίχευσης προστατεύονται από τους τέσσερις «γιους του Ώρου», ενώ τέσσερις θεές τα φρουρούν με τη σειρά τους. Κατά συνέπεια, η έννοια του οκτώ είναι εκείνη της εντεταγμένης ολότητας.

Η Οκτάς της Ερμούπολης (τέσσερα ζευγάρια) ήταν προσωποποιημένες οντότητες μέσα στην αρχέγονη ουσία. Οι θεοί είχαν την μορφή βατράχων και οι θεές φιδιών: Νουν-Ναουνέτ (αρχέγονα ύδατα), Χεχ-Χαουχέτ (δύναμη της πλημμύρας), Κεκ-Καουκέτ (σκότος), Άμμων-Αμαουνέτ (κρυμμένος δυναμισμός).

Κάποια σιγμή η εκρηκτική αλληλεπίδραση μεταξύ των οντοτήτων που συναποτελούσαν την πρωτογενή ουσία προκάλεσε τη διατάραξη της ισορροπίας που μέχρι τότε υπήρχε ανάμεσα στις δυνάμεις τους. Από την έκρηξη της ενέργειας που ελευθερώθηκε μέσα στην αναδυόμενη πρωτογενή ύλη αναδύθηκε το αρχέγονο ύψωμα. Στη θέση του αργότερα δημιουργήθηκε η Ερμούπολη. Η Οκτάς φαίνεται να έπαιξε ρόλο υψίστης σπουδαιότητας σε αυτό το συγκλονιστικό γεγονός. Με αιγυπτιακούς όρους, η Οκτάς είναι οι πατέρες και οι μητέρες που ήρθαν στον κόσμο στην αρχή του, γέννησαν τον ήλιο και δημιούργησαν τον Ατούμ (άρχων της Ηλιούπολης).

Άλλα γεγονότα ακολουθούν στο μόλις δημιουργημένο σύμπαν, αλλά τρία ζευγάρια από την Οκτάδα παραμένουν αδιάφορα, απρόσβλητα και αναλλοίωτα μέσα στην αναταραχή. Ο Άμμων και η Αμαουνέτ παρ’ όλα αυτά ενώνουν την τύχη τους με τη νέα τάξη και εγκαταλείπουν την Ερμούπολη για τις Θήβες.

Μύθοι και Ιστορία των λαών