Η ναυμαχία του Ναβαρίνου (1827)

Η ναυμαχία του Ναβαρίνου υπήρξε έμμεσο αποτέλεσμα της συνθήκης της 6ης Ιουλίου. Διεξήχθη, στις 8 Οκτωβρίου 1827, ανάμεσα στον τουρκοαιγυπτιακό στόλο, που αποτελούνταν από 89 σκάφη με 2.240, και τον συμμαχικό (αγγλογαλλορωσικό), που δεν διέθετε πάνω από 27 πλοία (12 αγγλικά, 8 ρωσικά και 7 γαλλικά) με 1.324 πυροβόλα, ισχυρότερα, όμως, από εκείνα του αντιπάλου. Ο εχθρικός στόλος ήταν αγκυροβολημένος μέσα στον κόλπο σε σχήμα πετάλου, τα δύο άκρα του οποίου στηρίζονταν στα δύο πυροβολεία, που βρίσκονταν το ένα στο φρούριο του Ναβαρίνου και το άλλο στη νότια άκρη της Σφακτηρίας.

Η ναυμαχία του Ναβαρίνου
Υδατογραφία με τη ναυμαχία του Ναβαρίνου του Γάλλου πυροβολητή Martin Verdiot

Τα πλοία τους ήταν αγκυροβολημένα σε 3 παράλληλες σειρές. Στην πρώτη βρίσκονταν τα βαρύτερα, δεξιά τα αιγυπτιακά και αριστερά τα τουρκικά έχοντας στο κέντρο τις δύο ναυαρχίδες. Στη δεύτερη και τρίτη σειρά είχαν τοποθετηθεί τα μικρότερα τουρκοαιγυπτιακά πλοία, καθώς και τα μεταγωγικά, ενώ η μοίρα της Τύνιδος βρισκόταν έξω από την κύρια παράταξη. Σύμφωνα με το σχέδιο, του Κόδριγκτον, που έγινε δεκτό από τον Δεριγνύ και τον Χέυδεν, τα συμμαχικά πλοία, μόλις θα εισέπλεαν στον κόλπο, θα τοποθετούνταν ως εξής: στο κέντρο, η αγγλική μοίρα με επικεφαλής την «Ασία» του Κόδριγκτον, απέναντι ακριβώς από τις δύο εχθρικές ναυαρχίδες. Δεξιά ο γαλλικός στόλος, αντιμέτωπος του αιγυπτιακού, και αριστερά ο ρωσικός απέναντι από τα τουρκικά πλοία. Τα πάντα είχαν προβλεφθεί από τον Κόδριγκτον, που ως αντιναύαρχος αναγνωρίσθηκε γενικός αρχηγός του συμμαχικού στόλου.

Κατά το μεσημέρι της 8ης Οκτωβρίου ο συμμαχικός στόλος άρχισε να μπαίνει στο λιμάνι κατά δύο στήλες. Στην αριστερή ήταν ο ρωσικός και στη δεξιά ο αγγλικός ακολουθούμενος από τον γαλλικό. Μόλις τα πλοία έφθασαν στην είσοδο, η ρωσική μοίρα διατάχθηκε να ακολουθήσει τη γαλλική, έτσι ώστε τα πλοία να μπουν σε μία και όχι σε δύο στήλες.

Γύρω στις 2 το μεσημέρι, η «Ασία», επικεφαλής του στόλου, πέρασε ανάμεσα από τα δύο φρούρια και αγκυροβόλησε απέναντι από τις δύο ναυαρχίδες, όπως είχε ορισθεί. Ακολούθησαν η «Γένοβα» και η «Αλβιών» ενώ το «Ντάρτμουθ» έλαβε διαταγή να επιτηρεί τα πυρπολικά στο στόμιο του λιμένος. Σε λίγο πήρε την καθορισμένη θέση της και η γαλλική ναυαρχίδα «Σειρήν», ενώ από την αντίπαλη παράταξη δεν είχε δοθεί ακόμη σήμα επιθέσεως. Η ατμόσφαιρα όμως ήταν ηλεκτρισμένη. Σε κάποια στιγμή ένα εχθρικό πυρπολικό πλησίασε πολύ κοντά στο «Ντάρτμουθ» και ο κυβερνήτης του Φέλλοους έστειλε μια βάρκα με λίγους άνδρες και επικεφαλής τον υποπλοίαρχο, Φιτσρόυ, να συστήσουν στο πλήρωμα του πυρπολικού να απομακρυνθεί.

Εκείνοι όμως, αφού προσπάθησαν να πείσουν τους Άγγλους να μην πλησιάσουν, πυροβόλησαν, σκότωσαν τον υποπλοίαρχο και μερικούς ακόμη άνδρες και άναψαν το πυρπολικό. Ο Φέλλοους έστειλε άλλο πλοιάριο να απομακρύνει το πυρπολικό και για να προστατεύσει το πλήρωμα του από τους νέους τουρκικούς πυροβολισμούς ανταπέδωσε το πυρ από το «Ντάρτμουθ». Σχεδόν συγχρόνως πλέοντας προς την προσδιορισμένη θέση της η γαλλική ναυαρχίδα «Σειρήν» χτυπήθηκε από την αιγυπτιακή φρεγάτα «Ερμίνα». Αμέσως όμως ο Δεριγνύ διέταξε σφοδρό κανονιοβολισμό κατά του εχθρικού πλοίου και έτσι μέσα σε ελάχιστα λεπτά το πυρ γενικεύθηκε. Η «Ασία» δέχθηκε αμέσως πυρ από την τουρκική ναυαρχίδα, ενώ από τα κανόνια της αιγυπτιακής δίπλα της ακόμα σιγούσαν.

Ο Κόδριγκτον, στέλνοντας λίγους άνδρες προς τον Αιγύπτιο διοικητή Μουχαραμπέη, του διεμήνυσε ότι σκοπός των συμμάχων δεν ήταν να χτυπήσουν τον Τουρκοαιγυπτίους, αλλά να τους αναγκάσουν να φύγουν από το Ναβαρίνο και να επιστρέψουν στις βάσεις τους, στα Δαρδανέλλια και στην Αλεξάνδρεια. Οι Αιγύπτιοι, όμως, σκότωσαν τον απεσταλμένο του Κόδριγκτον Έλληνα πλοηγό Πέτρο Μικέλη και σε λίγα λεπτά η «Ασία» στρέφοντας όλα της τα κανόνια προς την αιγυπτιακή ναυαρχίδα, την καταναυμάχησε και την βύθισε. Λίγο πριν είχε τεθεί εκτός μάχης και η τουρκική ναυαρχίδα. Η μάχη εξακολουθούσε άγρια από όλες τις πλευρές και ο καπνός εμπόδιζε τους συμμάχους να διακρίνουν ποια ήταν δικά τους και ποια τα εχθρικά πλοία. Κάποια στιγμή κινδύνευε να καεί ολοσχερώς το γαλλικό πλοίο «Σκιπίων» από ένα πυρπολικό του που κόλλησε στην πρώρα και μετέδωσε τη φωτιά στους ιστούς. Έσπευσαν όμως το «Ντάρτμουθ» και το «Rose» και μέσα σε λίγη ώρα απομάκρυναν το πυρπολικό από το γαλλικό πλοίο.

Ως τότε η ναυμαχία διεξαγόταν όμως από τα γαλλικά και τα αγγλικά πλοία. Στις 3μ.μ. όμως ο Κόδριγκτον είδε να πλησιάζει και ο ρωσικός στόλος, που ως τότε βρισκόταν αρκετά πίσω, με επικεφαλής την ναυαρχίδα «Αζόφ». Από τη στιγμή εκείνη το ηθικό των συμμάχων αναπτερώθηκε και ο κανονιοβολισμός έγινε ακόμη πιο έντονος και πεισματώδης.

Γύρω στις 6μ.μ. τα πάντα είχαν τελειώσει. Η ναυμαχία του Ναβαρίνου είχε διαρκέσει 4 ώρες και το αποτέλεσμα της έδειξε την υπεροχή των ευρωπαϊκών στόλων. Από τα 89 πλοία του τουρκοαιγυπτιακού στόλου τα 60 είχαν εντελώς καταστραφεί και βυθισθεί, ενώ τα υπόλοιπα είχαν ριχθεί στα αβαθή του κόλπου με σημαντικές ζημιές. Μόνο 14 πλοία από τον περήφανο στόλο του Ιμπραήμ γύρισαν 2 μήνες αργότερα στην Αλεξάνδρεια. Είναι δύσκολο να αναφερθούν ακριβώς οι απώλειες των Τουρκοαιγυπτίων. Υπολογίσθηκε ότι γύρω τις 6.000 άνδρες σκοτώθηκαν. Από τους συμμάχους σκοτώθηκαν και τραυματίστηκαν γύρω στους 650 άνδρες, αλλά κανένα πλοίο τους δεν βυθίστηκε. Πολλά όμως υπέστησαν ζημιές και κυρίως οι ναυαρχίδες, περισσότερο η «Ασία» που βαλλόταν συνεχώς από παντού και επανειλημμένα κινδύνευε να καταστραφεί.

Η χαρμόσυνη είδηση της καταναυμάχησης του τουρκοαιγυπτιακού στόλου πανηγυρίσθηκε με μεγάλο ενθουσιασμό από τους Έλληνες που έβλεπαν πλέον κοντά την ημέρα της ελευθερίας τους. Με ενθουσιασμό επίσης χαιρετίσθηκε η μεγάλη νίκη στην Πετρούπολη και το Παρίσι. Οι Γάλλοι, αντί να σκεφθούν ότι είχαν συμβάλλει στην καταστροφή του στόλου που οι ίδιοι είχαν δημιουργήσει, αισθάνθηκαν ηθική ικανοποίηση για τη επιτυχία του ναυτικού τους, που τόσο είχε ταπεινωθεί από την πανωλεθρία του Τραφάλγκαρ. Ο Ρώσοι από την πλευρά τους είχαν φανεί αντάξιοι ναυτικοί των Άγγλων και των Γάλλων. Στο Λονδίνο η υποδοχή του νέου ήταν πολύ ψυχρή. Η κοινή γνώμη ήταν διχασμένη, κυρίως, γιατί η καταστροφή του τουρκικού στόλο άνοιγε το δρόμο της Ρωσίας προς τη Μεσόγειο.

Η αντίδραση της τουρκικής κυβέρνησης ήταν γεμάτη από οργή και απειλές, που δεν πραγματοποιήθηκαν, γιατί αφ΄ ενός ο σουλτάνος ήλπιζε ότι η ναυμαχία ίσως δεν θα είχε επακόλουθα και αφ’ ετέρου ήξερε πως θηριωδίες ή άλλα έκτροπα θα προκαλούσαν πόλεμο της χώρας του με τη μισή Ευρώπη.

Με πληροφορίες από: Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών

1 Σχόλιο

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *