Η ναυμαχία της Πάτρας του 1822 ήταν μία από τις πολεμικές εμπλοκές της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, με νικηφόρα έκβαση για τους Έλληνες.
Στις αρχές του 1822 ο τουρκικός στόλος βγήκε από τον Ελλήσποντο, με κατεύθυνση την Πάτρα, προκειμένου να ανεφοδιάσει τους πολιορκούμενους από τους Έλληνες επαναστάτες Τούρκους και μετά προσορμίσθηκε στη Ναύπακτο.
Οι τρεις νησιωτικές μοίρες, Ύδρας, Σπέτσες, Ψαρά, αφού συναντήθηκαν δυτικά της Μεσσηνίας στη νησίδα Πρώτη, όπου ο Γκίκας Τσούπας ανήγγειλε και στους άλλους ναυάρχους ότι ο εχθρικός στόλος είχε φθάσει στον Κορινθιακό κόλπο, έπλευσαν προς αυτήν την κατεύθυνση χωριστά και συναντήθηκαν στις 15 Φεβρουαρίου μεταξύ Ζακύνθου και Ηλείας.
Καθώς ήταν πρώτη φορά που τόσο μεγάλος αριθμός ελληνικών πλοίων θα αντιμετώπιζε την τουρκική ναυτική δύναμη, ο Ανδρέας Μιαούλης πρότεινε να χτυπηθεί ο στόλος του καπετάν πασά αμέσως στον τόπο που θα τον έβρισκαν αραγμένο. Το σχέδιο του έγινε ομόφωνα δεκτό και τα ελληνικά πλοία κατευθύνθηκαν προς τον Κορινθιακό κόλπο. Η τρικυμία όμως που ξέσπασε ανάγκασε τους Έλληνες να προσορμιστούν στις 16 Φεβρουαρίου στο Μεσολόγγι και να περιμένουν εκεί βελτίωση του καιρού για να πραγματοποιήσουν την επίθεση.
Στις 20 Φεβρουαρίου και πριν ακόμη ξημερώσει και μολονότι η κακοκαιρία συνεχιζόταν, ο Μιαούλης, που είχε αναλάβει την ευθύνη της επιχείρησης και αναγνωρίστηκε από όλους ως γενικός αρχηγός, διέταξε τα ελληνικά πλοία να πλεύσουν προς το λιμάνι της Πάτρας, όπου είχαν στο μεταξύ εισπλεύσει 36 εχθρικά πλοία.
Ο Μιαούλης, που έφθασε πρώτος στο λιμάνι, άρχισε να κανονιοβολεί εναντίον των ανύποπτων Τούρκων που δεν είχαν φαντασθεί ότι τα μικρά ελληνικά πλοία θα τολμούσαν επίθεση και μάλιστα σε ημέρα φοβερής τρικυμίας. Πανικόβλητοι προσπαθούσαν να σηκώσουν τις άγκυρες και να εκπλεύσουν, αλλά στο μεταξύ έφθαναν και άλλα ελληνικά πλοία. Έτσι άρχισε σφοδρή ναυμαχία που κράτησε 5,5 ώρες και κατά την οποία μια εχθρική φρεγάτα καταστράφηκε σχεδόν ολοκληρωτικά και σε πολλά άλλα πλοία προξενήθηκαν σημαντικές ζημιές. Επίσης αρκετοί Τούρκοι βρήκαν τον θάνατο ή τραυματίστηκαν σοβαρά. Τελικά ο εχθρικός στόλος κατόρθωσε να διαφύγει προς τη Ζάκυνθο.
Η ναυμαχία της Πάτρας, στην οποία έλαμψε το άστρο του Ανδρέα Μιαούλη, υπήρξε γεγονός μεγάλης σημασίας για τον κατά θάλασσα αγώνα των Ελλήνων, παρά τις μικρές τουρκικές απώλειες. Η ναυμαχία της Πάτρας, αν και όχι και τόσο εντυπωσιακό από άποψη ζημιών αποτέλεσμα, είχε τεράστια ηθική σημασία για τους Έλληνες, που διαπίστωσαν ότι όχι μόνο με επιδρομές πυρπολικών, αλλά και κατά παράταξη, μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τη σουλτανική ναυτική δύναμη.
Με πληροφορίες από: Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών