Η μάχη του Σκουλενίου ουσιαστικά τερμάτισε την οργανωμένη πολεμική δράση των Ελλήνων επαναστατών στη Μολδαβία. Μετά τη μάχη του Δραγατσανίου και τη μάχη του Σκουλενίου, πολλά μικρά ή μεγαλύτερα επαναστατικά σώματα εξακολούθησαν να παραμένουν συγκροτημένα με τους αρχηγούς τους να μετακινούνται προς τις ορεινές περιοχές και να προβάλουν αντίσταση εναντίον των Τούρκων.
Η μάχη του Σκουλενίου
Στις 17 Ιουνίου 1821 το πρωί ξεκίνησαν οι Τούρκοι από το Ιάσιο με αρχηγό τον Κεχαγιά βεγή του πασά της Βραΐλας. Η συνολική τους δύναμη ήταν 4.000 ιππείς, 2.000 πεζοί και 6 πεδινά κανόνια. Δύο ώρες μετά την ανατολή του ηλίου ιππικό είχε πλημμυρίσει την πλατιά πεδιάδα ανάμεσα στον Προύθο και Ζίζια, ενώ το πεζικό κατέβαινε το λόφο της Στίγκας, όπου είχε προηγηθεί μάχη.
Οι Έλληνες που έμειναν τελικά να τους αντιμετωπίσουν ήταν 485. Από αυτούς οι 150 περίπου, όλοι σχεδόν νησιώτες είχαν τοποθετηθεί μέσα στο οχύρωμα, όπου ο Καρπενησιώτης, ο Κοντογόνης, ο Σφαέλλος, που είχε έλθει να πολεμήσει στην ξηρά, όταν τα ελληνικά πλοία εγκαταλείφθηκαν. Τριακόσιοι άνδρες, πεζοί, με διοικητή τον Γεώργιο Παπά, είχαν ταχθεί κατά τα 2/3 σε σπίτια, που βρίσκονταν ανατολικά από το οχύρωμα, και κατά το 1/3 σε χάνδακα κοντά στο οχύρωμα. Το ολιγάριθμο ιππικό διοικούσε ο Ηλίας Μίγγλερης.
Πρώτη φάνηκε ο εμπροσθοφυλακή του εχθρού. Αμέσως τμήμα Ελλήνων αντεπεξήλθε, με θάρρος εναντίον της στην πεδιάδα. Όταν όμως διαπιστώθηκε, ότι δεν ήταν απλό απόσπασμα, αλλά ακολούθησε ο όγκος της δύναμης των Τούρκων, το ελληνικό τμήμα αντάλλαξε μερικούς πυροβολισμούς και αποσύρθηκε αφού έβαλε πρώτα φωτιά σε καλαμένιες αποθήκες αλατιού. Οι καπνοί, που ο άνεμος έφερνε προς τους Τούρκους δυσκόλεψε για λίγο την προώθηση τους.
Η μάχη άρχισε στις 9 το πρωί. Τα τρία τέταρτα του ιππικού των Τούρκων επιτέθηκαν με σφοδρότητα εναντίον του οχυρώματος. Οι υπερασπιστές του, ενθαρρυμένοι από το παράδειγμα των αρχηγών τους και χρησιμοποιώντας με ευστοχία τα τουφέκια τους και τα κανόνια, απέκρουσαν την έφοδο των εχθρών και τους ανάγκασαν να υποχωρήσουν σε απόσταση, ώστε να είναι εκτός βολής. Παράλληλα 300 τούρκοι επιχείρησαν να καταλάβουν τα ερείπια του Σκουλενίου. Εναντίον τους επιτέθηκε ο Απόστολος Σταύρακας επικεφαλής 100 ανδρών, Κρητών και Ηπειρωτών. Οι Τούρκοι άφησαν 80 νεκρούς περίπου και 25 αιχμαλώτους, που φυλάχθηκαν δέσμιοι μέσα στο οχύρωμα.
Η μεγάλη αριθμητική υπεροχή των τούρκων τους επέτρεπε νέες επιθέσεις. Όλες οι επιθέσεις αυτές αποκρούστηκαν με φθορά μεγάλη των επιτιθέμενων. Οι Έλληνες συναγωνίζονταν μεταξύ τους σε πράξεις ηρωισμού και τραυματισμένοι ακόμη έμεναν στη θέση τους. Οι απώλειες των Ελλήνων ήταν μικρές, 3 νεκροί και 16 τραυματίες, ανάμεσα τους και ο Γιώργος Παπάς, που μεταφέρθηκα στην απέναντι πλευρά του Προύθου.
Στις επιτυχές των Ελλήνων είχε συμβάλει η αδυναμία των Τούρκων να χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά τα κανόνια τους εναντίον του οχυρώματος, με τον φόβο μήπως εκφύγουν βλήματα πέρα από τον Προύθο. Αν έπεφτε έστω μία σφαίρα σε ρωσικό έδαφος, οι Ρώσοι θα ήταν υποχρεωμένοι να τους χτυπήσουν. οι Τούρκοι έχοντας φτάσει σε αδιέξοδο, μετέφεραν δυνάμεις και έστησαν 6 κανόνια προς το αριστερό μέρος του οχυρώματος, που ήταν ανοιχτό και έτσι μπορούσαν να χτυπούν χωρίς τον φόβο των Ρώσων.
Οι Έλληνες δεν είχαν κανόνια σε εκείνη την πλευρά, έτσι μοιραία κατέρρευσε η βάση της ελληνικής άμυνας. Ενώ τα κανόνια χτυπούσαν από τη μια πλευρά, οι Τούρκοι όρμησαν από την άλλη. Η μάχη που ακολούθησε ήταν σφοδρή. Κατά την τελευταία φάση όσοι από τους Έλληνες βρέθηκαν στον χάνδακα έξω από το οχύρωμα, κοντά στον Προύθο, έπεσαν στον ποταμό και όσοι ήξεραν να κολυμπούν σώθηκαν οι περισσότεροι στην απέναντι όχθη.
Μεταξύ των νεκρών Ελλήνων ήταν οι αρχηγοί, ο Καρπενησιώτης, ο Κοντογόνης, ο Απόστολος Σταύρακας, ο Ηλίας Μίγγλερης και ο αδελφός του Τρύφων, ο Σφακιανός Γεώργιος Δαιμονάκης, ο Ανδρέας Σφαέλλος, ο Σπύρος Δαγλιόστρος, ο Σεβαστόπουλος, ο Σοφιανός, Κόντος, ο Σέρβος Ιντσές, ο Παναγιώτης Λαγός, ο δεκαπενταετής Νικόλαος Μπιτζακτσής, ο Πελοποννήσιος Αλέξανδρος και ο Λουκάς Βαλσαμάκης Μπαμπαλιάρης. Η μάχη του Σκουλενίου επέφερε συνολικές απώλειες στους Έλληνες 300 νεκρούς και 50 τραυματίες, στους Τούρκους 1.600 νεκρούς και 200 τραυματίες.
Με πληροφορίες από: Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών