Η μάχη του Λαχανά (1913)

Η μάχη του Λαχανά έγραψε μία από τις πιο ένδοξες σελίδες της σύγχρονης ελληνικής  ιστορίας. Οι τέσσερις μεραρχίες ξεκίνησαν το πρωί της 19ης Ιουνίου 1913 με κατεύθυνση το Κιλκίς. Είχαν να αντιμετωπίσουν την 2η ταξιαρχία της 3ης βουλγαρικής μεραρχίας, 3 πεδινές πυροβολαρχίες και μία ορειβατική.

Η μάχη του Λαχανά
Η μάχη του Λαχανά
(Λαϊκή απεικόνιση)

Την πρώτη μέρα της ελληνικής επιθέσεως το 1ο σύνταγμα δέχθηκε πυρά από τις βουλγαρικές μονάδες που κατείχαν τα υψώματα γύρω από το χωριό Μάνδρες. Τελικά ενισχυμένο και από το 7ο σύνταγμα επιτέθηκε με τη λόγχη και εκτόπισε τον εχθρό από τις θέσεις του στις 3:30 το απόγευμα. Η 4η και η 5η μεραρχία προήλασαν κάτω από τα πυρά του εχθρικού πυροβολικού, που ήταν ταγμένο στα υψώματα βορειοδυτικά της Ξυλοκερατιάς. Ένα τάγμα της 4ης μεραρχίας πέρασε το Γαλλικό ποταμό και προχώρησε προς το σιδηροδρομικό σταθμό του Σαλαμανλή. Ολόκληρη η μεραρχία καθηλώθηκε κατά μήκος της σιδηροδρομικής γραμμής. Το 23 σύνταγμα της 5ης μεραρχίας και το 16ο που ακολούθησε βρέθηκαν διαδοχικά στην ακάλυπτη ζώνη της περιοχής Μάνδρας Καρακατσανέων. Η 5η μεραρχία είχε βαρύτατες απώλειες, 1.200 νεκροί και τραυματίες. Τελικά, τα πρώτα εχθρικά χαρακώματα καταλήφθηκαν με τη λόγχη. Στο μεταξύ η 3η μεραρχία επιτέθηκε εναντίον των Βουλγάρων που κατείχαν τα υψώματα του Άνω Αποστόλου και Γυναικοκάστρου. Οι Βούλγαροι υποχώρησαν προς το Κιλκίς και οι Έλληνες κατέλαβαν τα χωριά Ξυλοκερατιά και Πέρινθος.

Στις 20 Ιουνίου, η 2η μεραρχία προχώρησε χωρίς να αντιμετωπίσει σοβαρή εχθρική αντίσταση και το απόγευμα έφτασε σε θέσεις εξορμήσεως απέναντι από το Κιλκίς στα υψώματα νότια από την Ποταμιά. Η 4η μεραρχία ήταν πιο προωθημένη και περίμενε και τις άλλες. Ξεκίνησε στις 9:30 το πρωί και ως το μεσημέρι οι Έλληνες είχαν καταλάβει με επίθεση τα υψώματα ανατολικά του Σαρηγκιόλ. Στη συνέχεια πλησίασε προς την κύρια εχθρική τοποθεσία μπροστά από το Κιλκίς. Τελικά καθηλώθηκε από τα εχθρικά πυρά μέχρι το απόγευμα στις 5:00 σε απόσταση 800 με 1.000 μέτρα από τα βουλγαρικά χαρακώματα. Η 5η μεραρχία έφτασε κοντά στο Κιλκίς το μεσημέρι στον σιδηροδρομικό σταθμό Σαρηγκιόλ, επιτέθηκε εναντίον των εχθρικών θέσεων με κάλυψη του πυροβολικού, αλλά καθηλώθηκε και αυτή στις παρυφές του χωριού. Η 3η μεραρχία έφτασε στα υψώματα του Αρμουτζή, αφού πρώτα καταδίωξε απομονωμένα βουλγαρικά τμήματα. Οι Βούλγαροι είχαν οχυρώσει την κύρια αμυντική τους τοποθεσία μπροστά από το Κιλκίς με ορύγματα που έφταναν τα έξι μέτρα. Τα ορύγματα ενισχύονταν με βολές που περιείχαν μα διλοχία. Μια κατά μέτωπο επίθεση, υπό αυτές τις συνθήκες θα είχε αβέβαιο αποτέλεσμα. Έτσι αποφασίστηκε από το Ελληνικό Στρατηγείο στη Μπάλτζα νυχτερινός αιφνιδιασμός. Η επιχείρηση ανατέθηκε σε δύο τάγματα που πέρασαν το Γαλλικό ποταμό και στις 3:30τα ξημερώματα βρίσκονταν μπροστά στα εχθρικά χαρακώματα. Οι κινήσεις έγιναν αντιληπτές από τους Βούλγαρους που νόμισαν ότι ήταν νυχτερινή επίθεση. Ακολούθησε ανταλλαγή πυρών πυροβολικού που κράτησε μισή ώρα, στις 4:10 το πρωί της 21ης Ιουνίου τα δύο συντάγματα κατέλαβαν την πρώτη εχθρική αμυντική γραμμή στις 5:00 τη δεύτερη και μετά την Τρίτη. Η μάχη σώμα με σώμα κράτησε μέχρι τις 10:00 το πρωί, οπότε και ολοκληρώθηκε η κατάληψη της.

Μόλις ξημέρωσε επιτέθηκαν και οι υπόλοιπες μεραρχίες εναντίον των εχθρών. Στις 11:00 οι Βούλγαροι υποχώρησαν σε όλο το μήκος του μετώπου. Η υποχώρηση έγινε σε δύο φάλαγγες προς τη Δοϊράνη και τον Στρυμόνα. Ο Κωνσταντίνος διέταξε τη γενική καταδίωξη του εχθρού. Οι μεραρχίες 4η και 5η, που ανέλαβαν κυρίως την καταδίωξη, έφτασαν μέχρι στα χωριά Καρκάτ (Τέρπυλο) και Ξεροβρύση, όπου διανυκτέρευσαν. Είχαν συλλάβει 100 περίπου αιχμαλώτους. Η 3η μεραρχία έφτασε στα υψώματα του Μεταλλινού, από όπου έβαλε με το πυροβολικό εναντίον του εχθρού, που υποχωρούσε. Οι συνολικές απώλειες των τεσσάρων μεραρχιών ήταν 5.662 νεκροί και τραυματίες. Αιχμαλωτίστηκαν 500 περίπου Βούλγαροι και περιήλθαν στον ελληνικό στρατό 3 εχθρικά πυροβόλα και πλήθος πολεμικό υλικό.

Εν τω μεταξύ οι μεραρχίες 1η και 6η είχαν ξεκινήσει στις 19 Ιουνίου με κατεύθυνση το Βορρά. Η 1η μεραρχία χωρίς αντίσταση κατέλαβε το χωριό Όσσα. Το απόγευμα αντιμετώπισαν βουλγαρικές δυνάμεις στα υψώματα του Ζαρόχου και αφού υποχώρησαν οι εχθροί έμειναν στον ελληνικό στρατό 4 πυροβόλα. Λίγη ώρα αργότερα τα ελληνικά τμήματα έμπαιναν στη Μπέροβα που οι Βούλγαροι είχαν πυρπολήσει κατά την υποχώρηση τους. Η 6η μεραρχία στις 19 Ιουνίου το πρωί στις 10:00 έφτασε την Γιουβέζνα (Ασσηρό) μέχρι το βράδυ είχε καταλάβει τα υψώματα 604 και 544. Την 20η Ιουνίου η 1η μεραρχία συνέχισε την πορεία της σε δύο φάλαγγες. Η πρώτη κατευθύνθηκε προς το Λαχανά. Η 6η μεραρχία βρήκε το πρωί της ίδιας μέρας απέναντι της υψώματα εγκαταλελειμμένα από τους χθεσινούς της αντιπάλους, που τη νύχτα είχαν υποχωρήσει προς το Λαχανά. Προχώρησε και κατέλαβε τη Λιγκοβάνη. Το απόγευμα συντάγματα από την 1η και την 6η μεραρχία έφτασαν σε απόσταση ενός χιλιομέτρου από τις εχθρικές γραμμές όπου εγκατέστησαν προφυλακές. Τη νύχτα της 20ης Ιουνίου οι δύο μεραρχίες έλαβαν εντολή να συστήσουν ένα απόσπασμα από 2 συντάγματα και να το στείλουν στο Κιλκίς για ενίσχυση. Το μεσημέρι όμως αναγγέλθηκε η νίκη στο Κιλκίς και η διαταγή αποστολής του αποσπάσματος ανακλήθηκε. Έτσι στις 3 το απόγευμα οι δύο μεραρχίες επιτέθηκαν στον εχθρό συντονισμένα. Μετά από αντίσταση μιας ώρας οι Βούλγαροι, που είχαν και αυτοί πληροφορηθεί την έκβαση της μάχης, υποχώρησαν άτακτα προς τα βορειοανατολικά, αφήνοντας στο πεδίο 16 από τα 24 πυροβόλα και περίπου 1.300 τουφέκια. Οι Έλληνες τους κατεδίωξαν ως το 630 χιλιόμετρο Θεσσαλονίκης-Σερρών και συνέλαβαν 500 περίπου αιχμαλώτους. Στις δύο μεραρχίες στοίχισε 2.701 νεκρούς και τραυματίες. Στο Λαχανά τα 18 τάγματα τους είχαν αντιμετωπίσει 20 βουλγαρικά τάγματα.

Η 7η μεραρχία το πρωί της 19ης Ιουνίου αφού άφησε ένα σύνταγμα στον Ασπροβάλτο, ξεκίνησε με κατεύθυνση τη Νιγρίτα. Στο Σούλοβο το 20 σύνταγμα μετά από σύντομη μάχη έτρεψε σε φυγή βουλγαρικά τάγματα. Η μάχη στοίχισε στο σύνταγμα 30 νεκρούς και 169 τραυματίες. Το άλλο πρωί τα πρώτα τμήματα έμπαιναν στη Νιγρίτα, που είχε πυρποληθεί από τους Βουλγάρους κατά την υποχώρηση μετά το Σούλοβο. Όσοι από τους αμάχους είχαν μείνει στην πόλη είχαν κατακρεουργηθεί. Την επομένη η 7η μεραρχία συνέχισε την πορεία της προς τα βορειοδυτικά και το απόγευμα η εμπροσθοφυλακή της αντιλήφθηκε τις βουλγαρικές φάλαγγες που υποχωρούσαν από το Λαχανά, να κινούνται προς τα βορειοανατολικά χρησιμοποιώντας την οδό Θεσσαλονίκης -Σερρών.

Υποβολή απάντησης

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *