Η Μάχη της Καλιακούδας (1823)

Η μάχη της Καλιακούδας ήταν πολεμική εμπλοκή της Ελληνικής Επανάστασης, που διεξήχθη το 1823 με νικηφόρα έκβαση για τους Τούρκους. Μετά τον ηρωικό θάνατο του Μάρκου Μπότσαρη στη μάχη του Κεφαλόβρυσου, επικεφαλής του στρατιωτικού του σώματος ανέλαβε ο αδερφός του Κώστας, ο οποίος θεωρούσε αυτονόητο να έχει και τη γενική αρχηγία των επαναστατικών δυνάμεων της περιοχής, όπως συνέβαινε προηγουμένως με το Μάρκο.

Την αρχηγία όμως διεκδικούσε και ο Ζυγούρης Τζαβέλλας. Στη διένεξη λύση έδωσε ο Κωνσταντίνος Μεταξάς γράφοντας στον Κώστα Μπότσαρη να πιάσει τα γεφύρια του Αλαήμπεη. Έτσι εύσχημα ο Μεταξάς αναγνώρισε ως αρχηγό του στρατοπέδου τον Τζαβέλλα, που είχε μεγαλύτερη δύναμη και τον υποστήριζαν οι ντόπιοι καπεταναίοι και είχε εκδηλώσει την πρόθεση να αντιμετωπίσει τον εχθρό σε νέα κοντά το Καρπενήσι θέση.

Εκείνες τις ημέρες έφθανε στα Άγραφα ο Μουσταής. Οι Έλληνες οπλαρχηγοί είχαν να αντιμετωπίσουν ενωμένες τις εχθρικές δυνάμεις. Αλλά ο Ζυγούρης Τζαβέλλας, παρά την προχωρημένη ηλικία του, ήταν αποφασισμένος να δείξει ανάλογη ευψυχία με τον Μάρκο Μπότσαρη. Μαζί με άλλους ντόπιους οπλαρχηγούς έπιασε θέσεις και περίμενε τον εχθρό στο όρος Καλιακούδα, 4 ώρες νότια του Καρπενησίου. Εκεί έφθασαν και 300 Πελοποννήσιοι υπό τον χιλίαρχο Ροδόπουλο σταλμένοι από τον στρατηγό Ανδρέα Λόντο.

Εκεί ο Μουσταής επειδή δεν ήθελε να προχωρήσει προτού εξασφαλίσει τα νώτα του, προσέβαλε την ελληνική δύναμη στις 28 Αυγούστου. Οι Έλληνες ταμπουρώθηκαν στο βόρειο και ομαλότερο σημείο της θέσης που διάλεξαν να αποκρούσουν τον εχθρό, ενώ στο νότιο και απόκρημνο έστειλαν τον Σιαδήμα και τον Ι. Γιολδάση με 200 άνδρες για να φυλάξουν ένα δύσβατο στενό.

Οι Έλληνες απέκρουσαν δύο ή τρεις επιθέσεις των Τούρκων. Η μάχη όμως πήρε δυσάρεστη τροπή για τους Έλληνες, όταν 400 εχθροί ανέβηκαν από το νότιο μέρος ένα απόκρημνο μονοπάτι, που άφησαν αφύλακτα ο Σιαδήμας και Γιολδάσης και τους προσέβαλαν από τα νώτα. Οι Έλληνες κυκλωμένοι πλέον, επιχείρησαν να διασπάσουν τον κλοιό με γιουρούσι στο μέσο της εχθρικής παράταξης για να σωθούν. Έγινε άγρια συμπλοκή σώμα με σώμα κατά την οποία έπεσαν οι Ζυγούρης Τζαβέλλας, Νικολάκης Κοντογιάννης, Δήμος Κίτσιος, Καστανιώτης και 150 παλικάρια. Η απώλεια της μάχης αποδόθηκε στους Σιαδήμα και Γιολδάση που κατηγορήθηκαν για σκόπιμη εγκατάλειψη της θέσης τους. Ο δρόμος προς το Μεσολόγγι ήταν πλέον ανοιχτός για τον εχθρό.

Με πληροφορίες από: Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών