Η Λευκάδα και τα νησάκια της

Η Λευκάδα είναι ένα από τα Επτάνησα. Χωρίζεται από τη Στερεά Ελλάδα με δίαυλο που έχει ελάχιστο πλάτος 25μ. Με τις ακαρνανικές ακτές την ενώνει γέφυρα. Η Λευκάδα είναι η πιο ορεινή από τα Ιόνια Νησιά. Το έδαφος της καλύπτεται από τον όγκο των Σταυρωτών που εκτείνονται από το κέντρο του νησιού προς τα νότια όπου καταλήγουν απότομα στη θάλασσα και προς τα νοτιοδυτικά όπου σχηματίζουν τη χερσόνησο Λευκάτα και το ακρωτήριο Δουκάτο ή Λευκάτας. Είναι καταπράσινη. Στολίδι της είναι τα μικρά νησάκια στα ανατολικά της, Σπάρτη, Σκορπιός, Μαδούρη και άλλα μικρότερα.

Στις αρχικές γεωλογικές αναστατώσεις της περιοχής, η Λευκάδα ήταν ενωμένη με τη στεριά της απέναντι Ακαρνανίας. Ο παλαιολιθικός άνθρωπος εύκολα έφτανε ως τα μέρη της. Και ευρήματα κατοίκησης χρονολογούν την ανθρώπινη παρουσία στα 200.000 ως 35.000 χρόνια πριν από την εποχή μας.

Η Λευκάδα στα αρχαία χρόνια

Πρώτος οικιστής της Λευκάδας αναφέρεται ο αυτόχθονας Λέλεγας και πρώτοι κάτοικοι οι απόγονοι του, Λέλεγες. Τολμηροί θαλασσοπόροι και άγριοι πειρατές, οι Τάφιοι και οι Τηλεβόες, κατοικούσαν στα γύρω μικρά νησιά.

Ο Όμηρος ονομάζει τη Λευκάδα «ακτή της Ηπείρου» και Νήρικο. Η Νήρικος ήταν η πόλη που νέος ακόμα κυρίευσε ο Λαέρτης, πατέρας του Οδυσσέα. Βρισκόταν στον ισθμό που ένωνε τη Λευκάδα με την Ακαρνανία. Υποτίθεται ότι τον αρχικό ισθμό οι Λέλεγες τον έσκαψαν ώστε να δημιουργηθεί ο δίαυλος που χωρίζει τη Λευκάδα από την Ακαρνανία. Οι γεωλόγοι υποθέτουν ότι απλά ο πορθμός κάποια στιγμή γέμισε άμμο και δημιούργησε τον ισθμό τον οποίο οι κάτοικοι έσκαψαν και έκαναν πάλι πορθμό. Ο Λαέρτης χάρισε το νησί στον συμπέθερό του Ικάριο, πατέρα της Πηνελόπης. Ο Ικάριος το έδωσε στον γιο του και αδελφό της Πηνελόπης, Λευκάδιο και αυτός έδωσε το όνομα του στο νησί. Ο Λευκάδιος αναφέρεται ως υποτελής του Οδυσσέα τοπικός ηγεμόνας. Δεν γνωρίζουμε τίποτα για τους απογόνους του και την ιστορική του συνέχεια.

Το 650π.Χ. ο Κύψελος της Κορίνθου έστειλε χίλιους αποίκους να δώσουν χέρι βοηθείας στους Ακαρνάνες στη διαμάχη τους με τους Λευκαδίτες. Οι άποικοι έφτασαν στη Λευκάδα κατέσφαξαν τους κατοίκους της, κυρίευσαν την πόλη και εγκαταστάθηκαν. Και επειδή φοβήθηκαν μήπως κάποια στιγμή τους επιτεθούν οι Ακαρνάνες, σύμφωνα με τον Στράβωνα, έσκαψαν τον ισθμό και μετέτρεψαν την αρχική χερσόνησο σε νησί. Αυτοί είναι που έχτισαν την πόλη Λευκάδα (βόρεια της Νηρίκου στη θέση που βρίσκεται σήμερα το χωριό Καλλιγόνι). Η πόλη της Λευκάδας και η πόλη Ανακτόριο, που επίσης χτίστηκε από Κορίνθιους αποίκους, έγιναν οι πύλες από τις οποίες εξαπλώθηκε ο πολιτισμός από την Ακαρνανία.

Στους περσικούς πολέμους οι Λευκαδίτες είχαν τρία πλοία στη ναυμαχία της Σαλαμίνας και οχτακόσιους άνδρες στη μάχη των Πλαταιών. Στην ουσία ακολουθούσαν τις κινήσεις της μητρόπολης τους Κορίνθου. Στον πόλεμο που ξέσπασε με αιτία τη διαμάχη της Κέρκυρας και της Κορίνθου για την αποικία της Επιδάμνου η Λευκάδα μετείχε στο πλευρό των Κορινθίων με δέκα πλοία. Η νίκη των Κερκυραίων στην καθοριστική ναυμαχία είχε συνέπεια τη λεηλασία της Λευκάδας από τους νικητές, που αποχώρησαν αφού προηγουμένως δεν άφησαν τίποτα όρθιο. Με όλα αυτά οι Κορίνθιοι αναγκάστηκαν να διατηρούν στρατόπεδο κοντά στο Άκτιο με μοναδικό καθήκον την προστασία των συμμάχων τους στο Ιόνιο.

Στα 394π..Χ οι Λευκαδίτες ήταν σύμμαχοι των Αθηναίων, ενώ το 389π.Χ. μαζί με τους Ακαρνάνες προτίμησαν τους Σπαρτιάτες. Στα 372π.Χ. πήγαν πάλι με τους Αθηναίους. Την εποχή εκείνη ο δίαυλος του νησιού με την Ακαρνανία μετατράπηκε σε ισθμό, καθώς άμμος και χώματα τον γέμισαν. Ξανάγινε πορθμός το 318π..Χ. Το 314π.Χ. ο Κάσσανδρος, ένας από τους διαδόχους του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ενώ από το 300π.Χ η πόλη του έγινε πρωτεύουσα της περιοχής, καθώς ο Στράτος, η πρωτεύουσα των Ακαρνάνων είχε καταληφθεί από τους Αιτωλούς. Υποτάχθηκε για λόγο στον Αλέξανδρο Β’ της Ηπείρου και το 197π.Χ. κυριεύτηκε από τους Ρωμαίους.

Εναλλαγές κατακτητών στη Λευκάδα

Το νησί στα 887μ.Χ. περιήλθε στη Βυζαντινής αυτοκρατορία και εντάχθηκε στο θέμα Κεφαλληνίας. Στα 275 χρόνια που μεσολάβησαν από την πτώση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους ως την Άλωση της από τους Τούρκους η Λευκάδα υπέστη μύριες καταστροφές και γνώρισε πλήθος ιδιοκτητών, Βενετών κυρίως.

Το 1479 οι Οθωμανοί καταλαμβάνουν το νησί, κυριαρχία που κράτησε για 200 χρόνια. Η Λευκάδα, λόγω της γεωγραφικής της θέσης, γίνεται το μοναδικό νησί από τα Επτάνησα που γνωρίζει την τουρκική κατοχή. Το 1684 περνά στα χέρια των Ενετών, οι οποίοι μετέφεραν την πόλη από το κάστρο, όπου ήταν κτισμένη, στη σημερινή της θέση.

Έτσι, έπειτα από 200 έτη οθωμανικής κατοχής, το νησί περνά στα χέρια των Βενετών και πλέον η μοίρα του θα είναι η ίδια με τη μοίρα των άλλων νησιών του Ιονίου. Τα Ιόνια Νησιά πλέον είχαν πολιτική και κοινωνική ενότητα. Οι Βενετοί υποστήριζαν, αναγνώριζαν και επέτρεπαν στα Επτάνησα την τοπική τους αυτονομία, δημιουργώντας τοπικές αυτοδιοικήσεις, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει την έλλειψη επιρροής των βενετσιάνικων στοιχείων στις υποδομές και τον τρόπο ζωής των κατοίκων του κάθε νησιού. Στοιχεία που είναι έντονα ακόμα και σήμερα.

Το 1797, η Γαλλία με αρχηγό τον Ναπολέων Βοναπάρτη καταλαμβάνει τη Λευκάδα, όπως και τα υπόλοιπα Επτάνησα. Τα οικονομικά μέτρα των Γάλλων Δημοκρατικών όμως είναι αβάσταχτα για τους ντόπιους πολίτες και προκαλούν δυσαρέσκεια. Το 1798, οι Ρωσότουρκοι κάνουν επέλαση στο Ιόνιο και παίρνουν υπό την κυριαρχία τους τα Επτάνησα. Το 1807 η Λευκάδα και όλα τα νησιά του Ιονίου περνούν στα χέρια της Γαλλίας, η οποία έχει αλλάξει το πολίτευμά της, έχοντας δημιουργήσει ένα αυτοκρατορικό καθεστώς.

Το 1810, οι Βρετανοί κυριεύουν το νησί και μέχρι το 1814 έχουν καταλάβει όλα τα Επτάνησα. Τα αυστηρά μέτρα και οι αυταρχικοί νόμοι των Άγγλων όμως, έχουν ως συνέπεια τις αντιδράσεις των πολιτών με αποτέλεσμα να υπάρχουν επαναστάσεις και εξεγέρσεις, όπως εκείνη των Λευκαδιτών το 1819 που καταπολεμήθηκε με βιαιότητα και βαρβαρότητα.

Η Λευκάδα ενσωματώνεται στο ελληνικό κράτος

Το 1864, η Λευκάδα μαζί με τα άλλα Ιόνια νησιά, σύμφωνα με τις συνθήκες του 1863 και 1864, παραχωρείται επίσημα στην Ελλάδα και τα Επτάνησα μετά από πολλούς αιώνες ξένων κατοχών είναι πλέον ελεύθερα.

Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, εγκαθίστανται στην πόλη της Λευκάδας Μικρασιάτες πρόσφυγες. Αρχικά πολλοί κατοίκησαν στο κάστρο της Αγίας Μαύρας ενώ δημιουργήθηκε στην πόλη ο συνοικισμός κοντά στον Μητροπολιτικό Ναό της Ευαγγελίστριας, που ονομάζεται Προσφυγικά.

Με πληροφορίες από: https://el.wikipedia.org/wiki/Λευκάδα