Η Γ’ Εθνική Συνέλευση

Η Γ’ Εθνική Συνέλευση υπήρξε αποτέλεσμα της κρισιμότητας της κατάστασης στην οποία είχαν περιέλθει τα πράγματα στην Ελλάδα. Η ανάγκη για σύγκληση συνέλευσης ήταν επείγουσα, γιατί ο κίνδυνος επέβαλλε την τροποποίηση του πολιτεύματος και τη συγκέντρωση της εξουσίας στα χέρια λίγων ή και ενός, μιας αρχής που θα είχε τη δύναμη και το κύρος να συνεννοηθεί και να διαπραγματευτεί με τις ξένες Δυνάμεις για το Ελληνικό Ζήτημα.

Στις 25 Σεπτεμβρίου 1825 η κυβέρνηση είχε εκδώσει προκήρυξη να εκλέξουν οι επαρχίες αντιπροσώπους διπλάσιους τον αριθμό από τους βουλευτές, και να συνέλθουν τα Χριστούγεννα του 1825 στο Άργος. Επειδή όμως στις αρχές του 1826 οι πληρεξούσιοι δεν είχαν ακόμη συνέλθει στο Άργος, η κυβέρνηση όρισε έδρα των εργασιών της συνέλευσης τα Μέγαρα. Ο Ζαΐμης, ο Κολοκοτρώνης και άλλοι, όμως υπέδειξαν την Πιάδα και εκεί τελικά άρχισαν να συρρέουν οι αντιπρόσωποι.

Στη συνέλευση αυτή βρέθηκαν αντιμέτωπες δύο διαγραφόμενες πολιτικές παρατάξεις, η αγγλική με τον Κολοκοτρώνη τον Ζαΐμη, τον Λόντο και άλλους, που υποστήριζαν να γίνει δεκτή η αγγλική μεσολάβηση, και η γαλλική με τον Κωλέττη, που ευνοούσε την άνοδο του Δούκα της Ορλεάνης στον ελληνικό θρόνο. Τελικά οι αγγλόφιλοι κατόρθωσαν να αποσπάσουν τον Κωλέττη από την κυβερνητική ομάδα του Κουντουριώτη με την υπόσχεση ότι θα υποστήριζαν τη γαλλική υποψηφιότητα. Ύστερα από την εξουδετέρωση της αντίδρασης του Κωλέττη επικράτησαν στη συνέλευση οι Πελοποννήσιοι αρχηγοί, Κολοκοτρώνης, Ζαΐμης και Λόντος. Δύο ήταν τα καίρια θέματα της συνέλευσης: η αναθεώρηση του συντάγματος και η συμβιβαστική λύση του Ελληνικού ζητήματος με τη μεσολάβηση της Αγγλίας.

Η Γ’ Εθνική Συνέλευση άρχισε τις εργασίες της στις 6 Απριλίου 1826 με πρόεδρο τον Πανούτσο Νοταρά. Σύντομα όμως έφθασε η είδηση της πτώσης του Μεσολογγίου. Τρομοκρατημένοι οι αντιπρόσωποι βλέπουν ότι η σωτηρία της πατρίδος προϋπόθετε συγκέντρωση της εξουσίας σε λίγα εκλεκτά πρόσωπα, ιδέα που είχε καλλιεργηθεί και νωρίτερα. Μολαταύτα η φιλαρχία και οι προσωπικές φιλοδοξίες συνετέλεσαν, ώστε η νέα κυβέρνηση, η «Διοικητική Επιτροπή της Ελλάδας», όπως ονομάστηκε να σχηματισθεί όχι από τρία μέλη, όπως προβλεπόταν στην αρχή, αλλά από ένδεκα.

Πρόεδρος έγινε ο Ανδρέας Ζαΐμης και μέλη ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, Αναγνώστης Δεληγιάννης, Γεώργιος Σισίνης, ο Δημήτριος Τσαμαδός, Ανδρέας Χατζηαναργύρου, Αναγνώστης Μοναρχίδης, Ανδρέας Ίσκος, Σπυρίδων Τρικούπης, Ιωάννης Βλάχος και Παναγιώτης Δημητρακόπουλος. Εκτός από την πολυμελή αυτή κυβέρνηση συστήθηκε και μια δεκατριμελής «επιτροπή της συνέλευσης».

Δεν συμπεριλήφθηκαν στη νέα κυβέρνηση ο Κωλέττης -και επομένως διαλύθηκε η πρόσκαιρη συμμαχία του με τους Πελοποννήσιους- και ο Μαυροκορδάτος, γιατί δεν του είχαν εμπιστοσύνη οι κρατούντες. Στη δεκατριμελή επιτροπή η συνέλευση ανέθεσε τη σύγκληση των ίδιων πληρεξουσίων κατά τα τέλη Σεπτεμβρίου, την επεξεργασία των λογαριασμών του υπουργείου Οικονομικών, του εθνικού ταμείου και της επιτροπής που είχε σταλεί στο Λονδίνο, για το δάνειο, την αντικατάσταση των μελών της επιτροπής αυτής και τη διαπραγμάτευση των όρων του συμβιβασμού με την Πύλη. Οι όροι ήταν οι εξής:

1. Να ισχύσει η ανακωχή αμέσως μετά τις διαπραγματεύσεις.
2. Να εγγυηθεί η Μεγάλη Βρετανία τον συμβιβασμό.
3. Η Ελλάδα να παραμείνει υποτελής στον σουλτάνο και να πληρώνει ετήσιο φόρο ή να καταβάλει εφ’ άπαξ ένα ποσό.
4. Να θεωρηθούν τμήμα του νέου Ελληνικού κράτους η Πελοπόννησος, η Στερεά Ελλάδα, το Αιγαίο και η Κρήτη και αν γινόταν, όσες άλλες σήκωσαν τη σημαία της επανάστασης ή ενώθηκαν με την ελληνική κυβέρνηση.
5. Να μην έχουν οι Τούρκοι μόνιμη κατοικία στην Ελλάδα.
6. Να εγκαταλείψουν οι Τούρκοι τα φρούρια που είχαν στα χέρια τους.
7. Να μην αναμιγνύεται η Πύλη στα εσωτερικά της Ελλάδας, πολιτικά ή εκκλησιαστικά.
8. Να διαθέτει η Ελλάδα πεζικές και ναυτικές δυνάμεις για την ασφάλεια της.

Με πληροφορίες από: Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών