Η Ανακωχή των Μουδανιών είναι η συμφωνία που υπογράφτηκε μεταξύ των νικητριών δυνάμεων του Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο με την Τουρκία και η οποία καθόριζε τα σύνορα μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας έπειτα από την ήττα της Ελλάδας στον μεταξύ των δυο χωρών πόλεμο.
Τα γεγονότα πριν την Ανακωχή των Μουδανιών
Το Σεπτέμβριο του 1922 ο ελληνικός στρατός είχε εγκαταλείψει ηττημένος τη Μικρά Ασία, ενώ εκατοντάδες χιλιάδων πρόσφυγες έφταναν κατησχυμένοι στην Ελλάδα, αναζητώντας καταφύγιο. Η διπλωματική, πολιτική και οικονομική θέση της Ελλάδας ήταν ιδιαίτερα δυσμενής, ενώ οι Τούρκοι πίεζαν τις μεγάλες δυνάμεις να αποδεχτούν τις απαιτήσεις τους, προκειμένου να τερματισθεί ο μικρασιατικός πόλεμος. Στις διεκδικήσεις τους περιλαμβάνονταν η ενσωμάτωση ολόκληρης της Θράκης και η αποχώρηση των ελληνικών πληθυσμών της. Ωστόσο, ο Κεμάλ Ατατούρκ δεν διέθετε πολεμικό ναυτικό και το ελληνικό Δ΄ Σώμα στρατού που είχε υποχωρήσει συντεταγμένα και μη έχοντας εμπλακεί στις κυρίως μάχες του Αυγούστου 1922 διατηρούσε ακέραιες τις δυνάμεις του και τον έλεγχο της Ανατολικής Θράκης. Προκειμένου να εξευρεθεί μια λύση, στις αρχές του Σεπτεμβρίου συναντήθηκαν στο Παρίσι εκπρόσωποι της ΚτΕ, της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Ιταλίας και αποφάσιζαν να συγκαλέσουν μια διάσκεψη στις 3 Οκτωβρίου 1922 στα Μουδανιά.
Η υπογραφή της Ανακωχής των Μουδανιών
Η Ανακωχή υπογράφτηκε στα Μουδανιά στις 13 Οκτωβρίου 1922, χωρίς τη σύμπραξη της ελληνικής αντιπροσωπείας. Οι Σύμμαχοι εξασφάλισαν τον έλεγχο των Στενών που τους ενδιέφερε και αποδέχτηκαν την αποχώρηση των Ελλήνων όχι μόνο από τη μικρασιατική ζώνη, αλλά και από την Ανατολική Θράκη, όπου όμως υπήρχαν ισχυρές ελληνικές δυνάμεις και μπορούσαν να την κρατήσουν. Άλλωστε οι βρετανικές δυνάμεις, που έλεγχαν τα Στενά, χερσαίες και ναυτικές, μπορούσαν να αποτελέσουν προστατευτικό προκάλυμμα για τη Θράκη και να ανακόψουν την προέλαση των δυνάμεων του Κεμάλ στη μικρασιατική πλευρά των Στενών και να ανταποδώσουν έτσι την προστασία-κάλυψη, που τα τρία προηγούμενα χρόνια τους παρείχε ο ελληνικός στρατός. Αλλά στις διαπραγματεύσεις στα Μουδανιά πρυτάνευσε η επιλογή: να ρυθμίσουν τα ευνοϊκά τα ζητήματα τους οι Σύμμαχοι και να επιστρέψουν στους Τούρκους την Ανατολική Θράκη που ως τότε την κατείχαν οι Έλληνες. Ο σχετικός μάλιστα όρος προέβλεπε άμεση αποχώρηση του ελληνικού στρατού από την περιοχή εκείνη.
Συνέπειες της Ανακωχής των Μουδανιών
Η ελληνική επαναστατική κυβέρνηση δυσκολεύτηκε πολύ να αποδεχτεί αυτή τη ρήτρα, αποχώρησης από την Ανατολική Θράκη, αλλά αναγκάστηκε να υποκύψει και να αποδεχτεί την Ανακωχή των Μουδανιών. Την επόμενη άρχισε η αποχώρηση του ελληνικού στρατού που τον ακολούθησαν και 250.000 άμαχοι. Έτσι ξεριζώθηκε βίαια και ο Ελληνισμός της Ανατολικής Θράκης και πύκνωσε το ρεύμα της προσφυγιάς. Στις 25 Νοεμβρίου 1922 οι Έλληνες παρέδωσαν στους Συμμάχους -ως μεσολαβητές- τη διοίκηση της Ανατολικής Θράκης και εκείνοι διαβίβασαν τη διοίκηση αυθημερόν στους Τούρκους.
Πηγή: https://www.ekdotikeathenon.gr/istopia-toy-ellhnikoy-ethnoys-p16.html
