Η Αγγλική Επανάσταση

Στον 17ο αιώνα η Αγγλία κάνει πρώτη απ’ όλους την επανάστασή της. Είναι η περίφημη Αγγλική Επανάσταση, η οποία ξεκινά το 1642 με αρχηγό τον Όλιβερ Κρόμβελ (Oliver Cromwell), ο οποίος και ηγείται ενός στρατού μεσαίων στρωμάτων και λαϊκών στρωμάτων. Η καρδιά του Κρόμβελ είναι οι πουριτανοί και αυτοί συγκρούονται με τη βασιλική εξουσία.

Βασιλιάς της Αγγλίας αυτή την εποχή είναι ο Κάρολος Α΄, ο οποίος τελικά εκτελείται το 1649. Το 1642 ξεκίνησε η Αγγλική Επανάσταση, το 1649 ηττώνται τα βασιλικά στρατεύματα και κόπτεται το κεφάλι του Βασιλιά, ενώ ήδη έχουν γίνει αμφίρροπες μάχες μεταξύ των δύο πλευρών. Μετά το τέλος του Βασιλιά η εξουσία βρίσκεται στα χέρια του Κρόμβελ και των οπαδών του.

Τα πράγματα είναι έντονα, Οι επαναστάτες έχουν πάρα πολλές αντιμαχίες μεταξύ τους. Οι καλβινιστές κόβονται συνεχώς μεταξύ τους, κομμάτι και κομμάτι. Πολλοί τους παραβάλλουν με τους κομμουνιστές, που επίσης κόβονται κομμάτι-κομμάτι ή γενικά με τον χριστιανισμό, που κόβεται κομμάτι-κομμάτι. Πάντως οι καλβινιστές το έχουν να δημιουργούν σέκτες, από τη μία σέκτα σε μία άλλη.

Αυτοί λοιπόν δρουν, υπάρχει ένταση στη χώρα. Ο Κρόμβελ είναι σκληρότατος απέναντι στη Σκωτία και την Ιρλανδία. Χτυπάει τη Σκωτία και την Ιρλανδία και τις αναγκάζει να ενωθούν με την Αγγλία. Θα γίνει η πλήρης ένωση αργότερα, αλλά εκείνος προετοιμάζει, με τη σκληρότητα των χτυπημάτων του, το έδαφος. Κάποια στιγμή πεθαίνει ο Κρόμβελ, τα πράγματα παραπαίουν και το 1660 επανέρχεται ο Βασιλιάς, ο Κάρολος Β΄.

Η βασιλεία όμως δεν είναι όπως πριν, διότι πλέον έχουν τεθεί όρια στη βασιλική εξουσία και έχουν δημιουργηθεί δύο πόλοι, οι οποίοι ελέγχουν τη βασιλική εξουσία και παίρνουν πάνω τους την ευθύνη αποφάσεων: είναι η Βουλή των Λόρδων και η Βουλή των Κοινοτήτων, που σημαίνει ότι δημιουργήθηκαν θεσμοί που επιτρέπουν την έκφραση τόσο των ευγενών, αλλά και των μεσαίων τάξεων που μπορούν να εκφραστούν πολιτικά. Είναι πρωτοπορία αυτό.

Και μετά το 1660 υπάρχουν αναταραχές, κοινωνικές και πολιτικές, και τελικά το 1688 καταπίπτει η μέχρι τότε ισορροπία και η αγγλική πλευρά καλεί τον Γουλιέλμο της Οράγγης. Ο Γουλιέλμος της Οράγγης ήταν ένας θρυλικός ηγέτης των Ολλανδών, ένας εξαιρετικός πολιτικός και στρατιωτικός, με τον οποίο είχε παντρευτεί η κόρη του βασιλιά της Αγγλίας και έτσι εκλήθη ο Γουλιέλμος της Οράγγης να πάρει τα πράγματα στα χέρια του, στην Αγγλία. Αυτός όλος ο κύκλος ονομάζεται η Μεγάλη Ένδοξη Επανάσταση.

Ο Γουλιέλμος της Οράγγης είναι βαθύτατα πολιτικό ον, έχει συλλάβει τα μεγέθη της εποχής και έχοντας την ολλανδική εμπειρία δρα αντιστοίχως στην Αγγλία. Έτσι στήνεται μέσα από αυτές τις διαδικασίες, που ξεκινούν το 1642, η Αγγλική Επανάσταση, και καταλήγει το 1689, στη δημιουργία του πρώτου κράτους στο οποίο ο βασιλιάς λειτουργεί υπό συνταγματικό περιορισμό. Η Αγγλία έχει δηλαδή πλέον Συνταγματική Μοναρχία.

Τι αποφασίζεται σ’ αυτή τη χώρα που είναι πραγματικά μοναδικό για την εποχή:

• Οι νόμοι ισχύουν για όλους, από τον πρώτο μέχρι τον τελευταίο.
• Αποφασίζεται η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης. Δεν θα εξαρτάται ούτε από τον κλήρο ούτε από τους ευγενείς ούτε από τον βασιλέα ούτε από τα Κοινοβούλια. Εναι ανεξάρτητη η δικαιοσύνη. Εξάλλου, με την ολοκλήρωση αυτού του κύκλου, εξεδόθη ένα περίφημο κείμενο, το οποίο ονομάζεται Διακήρυξη των Δικαιωμάτων, το 1689.
• Για πρώτη φορά προβλέπεται η κατάργηση των μονοπωλίων. Στον Μεσαίωνα υπήρχαν μονοπώλια των διαφόρων φορέων, των ευγενών, του βασιλιά κ.λπ., τα οποία καταργούνται.
• Προστατεύεται για πρώτη φορά η ιδιοκτησία γενικά, αλλά και η πνευματική ιδιοκτησία. Στην περίοδο του Μεσαίωνα η ιδιοκτησία δεν ήταν ασφαλής. Τώρα, με τη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων, προστατεύεται η περιουσία. Στον 17ο-18ο αιώνα το επαναστατικό σημείο είναι η προστασία της ατομικής ιδιοκτησίας.
• Για πρώτη φορά πιστοποιούνται διπλώματα ευρεσιτεχνίας, δηλαδή αυτό το οποίο κάποιος εφευρίσκει είναι δικό του κτήμα και μπορεί να τρυγήσει τα κέρδη από αυτό, το οποίο εφηύρε.

Και όλα αυτά οδηγούν λίγο μετά σε μια κοινωνική ισορροπία, εκτινάσσουν την Αγγλία και την οικονομία της και την κοινωνία της, διότι μετά το 1690 αυτή η χώρα έχει κάνει πρώτη το πιο πλήρες βήμα σε σχέση με την κατάκτηση δημοκρατικών ελευθεριών. Η Αγγλία δηλαδή έκανε την επανάσταση της Νέας Εποχής 140 χρόνια πριν τη Γαλλία.

Η Αγγλική Επανάσταση στην ολοκλήρωση του κύκλου της είχε μεγαλύτερη επιτυχία από τη Γαλλική, παρ΄ όλο που η τελευταία επηρέασε τον κόσμο περισσότερο. Όταν η Αγγλία έκανε τη δικιά της επανάσταση, ήταν πρώιμα αυτά που έκανε και ο υπόλοιπος κόσμος δεν μπορούσε να τα κατατάξει και να τα αξιολογήσει. Αντιθέτως, όταν 140 χρόνια αργότερα έγινε η Γαλλική Επανάσταση επηρέασε τον κόσμο. Ακόμη η Γαλλική Επανάσταση ήταν πολύ πιο φαντασμαγορική από την Αγγλική και είχε και πολλά κείμενα. Η Αγγλική δεν είχε πολλά κείμενα, είχε όμως η επόμενη επανάσταση, που είναι επίσης αγγλοσαξονική, η επανάσταση των Ηνωμένων Πολιτειών.

Έτσι, μετά το 1690, η Αγγλία έχει βρει μια ισορροπία εσωτερική, κοινωνική και έχει βρει μηχανισμούς
οι οποίοι επιτρέπουν ευρύτερα στρώματα της κοινωνίας να συμμετέχουν στις αποφάσεις. Αυτό βοηθάει την οικονομία της κι έτσι το 1694 δημιουργείται η θρυλικότερη τράπεζα της Νέας Εποχής, η περίφημη Τράπεζα της Αγγλίας. Σημαντικό βήμα για τη χρηματοδότηση επιχειρήσεων, που σε αυτό η Αγγλία θα αποδειχθεί ικανότατη.