Ηγέτες της Γιάλτας, της Τεχεράνης και του Πότσνταμ

Στη Γιάλτα συμμετείχαν οι ηγέτες των τριών μεγάλων συμμάχων, Ουίνστον Τσώρτσιλ, από την πλευρά της Αγγλίας, Φράνκλιν Ρούσβελτ, από την πλευρά των ΗΠΑ, και ο Ιωσήφ Στάλιν, από την πλευρά της ΕΣΣΔ. Στο Πότσνταμ συμμετείχαν οι Χάρι Τρούμαν, από τις ΗΠΑ, Ουίνστον Τσώρτσιλ, Κλέμεντ Άτλι και Άντονι Ίντεν, διαδοχικά από την πλευρά της Αγγλίας, και ο Ιωσήφ Στάλιν, από την ΕΣΣΔ. Οι Διασκέψεις της Γιάλτας και του Πότσνταμ επέβαλαν τη νέα τάξη πραγμάτων μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ηγέτες

Ουίνστον Τσώρτσιλ (1874-1965)

Ο Ουίνστον Τσώρτσιλ ήταν Βρετανός πολιτικός, πρωτότοκος γιος του Λόρδου Ράντολφ Τσώρτσιλ. Πριν από τον πόλεμο κατέκρινε έντονα την πολιτική των παραχωρήσεων και το Μάιο του 1940 διαδέχθηκε τον Τσάμπερλεν στην πρωθυπουργία. Στη διάσκεψη της Τεχεράνης βρέθηκε σχετικά μόνος μπροστά στις θερμές σχέσεις Ρούσβελτ και Στάλιν, αλλά στη Μόσχα και τη Γιάλτα πέτυχε τη συμφωνία με τον Στάλιν πάνω στις ζώνες επιρροής. Έχασε τις εκλογές το 1945 και παρέδωσε την πρωθυπουργία στον Άτλι. Ο Τσώρτσιλ έθεσε σε πρώτη προτεραιότητα τη διευθέτηση των πολιτικών ζητημάτων, που θα ενέκυπταν μετά το τέλος του πολέμου, και δευτερευόντως τα αμιγώς στρατιωτικά προβλήματα. Προσπάθησε, τέλος, να περιορίσει τη διαφαινόμενη επέκταση της σοβιετικής στην Ευρώπη και να διασφαλίσει τα βρετανικά συμφέροντα, κυρίως στο χώρο της ανατολικής Μεσογείου, ενώ το Μάρτιο του 1946 άνοιξε πρώτος την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, μιλώντας για το «σιδηρούν παραπέτασμα».

Φράνκλιν Ρούσβελτ (1882-1945)

Ο Φράνκλιν Ρούσβελτ ήταν Αμερικανός πολιτικός και πρόεδρος των ΗΠΑ (1932-1945). Ο Ρούσβελτ ακολούθησε μια πολιτική που θα οδηγούσε στο γρήγορο τέλος του Πολέμου, συμμαχώντας με τον Στάλιν και αρνούμενος ουσιαστικά προτάσεις του Τσώρτσιλ στην Τεχεράνη για απόβαση στα Βαλκάνια. Επιθυμώντας να μην έρθει σε ρήξη με την ΕΣΣΔ, συμφώνησε στο ζήτημα της Πολωνίας, της παραχώρησε το Προτ Άρθουρ και τις Κουρίλες Νήσους, έναντι της υπόσχεσης του Στάλιν για συμμετοχή στον πόλεμο με την Ιαπωνία. Ο Ρούσβελτ πιστεύοντας πως οι μεταπολεμικές διενέξεις θα περιορίζονταν μεταξύ ΕΣΣΔ και Αγγλίας, επιφύλαξε για τον εαυτό του το ρόλο του διαιτητή και συγχρόνως πρωτοστάτησε στην ίδρυση του ΟΗΕ. Είχε ακλόνητη πίστη στην προσωπική του πειθώ, στην κατά πρόσωπο διαπραγμάτευση και ήταν επίσης αντίθετος στον απόλυτο έλεγχο των αποικιών. Πέθανε στις 12 Απριλίου 1945, την προτεραία ακριβώς της νίκης.

Ιωσήφ Στάλιν (1879-1953)

Ο Ιωσήφ Στάλιν ήταν ηγετικό στέλεχος του μπολσεβίκικου κόμματος, γενικός γραμματέας του από το 1922 και διάδοχος του Λένιν στην αρχηγία του κόμματος μετά το θάνατο του τελευταίου το 1924. Ο Στάλιν, στη διάρκεια του πολέμου, είχε συγκεντρώσει πάνω του την πολιτική και στρατιωτική εξουσία και κατάφερε να επιβάλει τις απόψεις του στο ζήτημα των μεταπολεμικών ρυθμίσεων, συμμαχώντας αρχικώς με τον Ρούσβελτ στην Τεχεράνη και με τον Τσώρτσιλ στην Γιάλτα. Πέτυχε την αποτυχία των σχεδίων του Τσόρτσιλ για απόβαση στα Βαλκάνια και ακολούθως την αναγνώριση της σοβιετικής επιρροής στην Ανατολική Ευρώπη. Δεν κατάφερε, όμως, στη Διάσκεψη του Πότσναμ να επιβάλει τις απόψεις του για διαμελισμό της Γερμανίας, ενώ τηρώντας τη συμφωνία με τον Ρούσβελτ, κήρυξε τον πόλεμο κατά τη Ιαπωνίας τον Αύγουστο του 1945.

Χάρι Τρούμαν (1884-1972)

Ο Χάρι Τρούμαν ήταν Αμερικανός πολιτικός και πρόεδρος των ΗΠΑ (1945-1953) μετά το θάνατο του Ρούσβελτ. Με την απόφαση του να χρησιμοποιηθεί ατομική βόμβα εναντίον της Ιαπωνίας επέσπευσε το τέλος του πολέμου, Συμμετείχε στη Διάσκεψη του Πότσναμ τον Ιούλιο του 1945, στην οποία καθορίστηκε η τύχη της ηττημένης Γερμανίας. Ο Τρούμαν επεδίωξε το γρήγορο τέλος των αντιναζιστικών εκκαθαρίσεων και της πολιτικής της αποβιομηχάνισης της Γερμανίας, διότι πίστευε πως μια Γερμανία φτωχή και χωρίς πολιτική και οικονομική ηγεσία, θα ήτα μια εύκολη λεία για τους Σοβιετικούς, που ήλεγχαν ήδη ένα σημαντικό τμήμα της χώρας. Στις 12 Μαρτίου του 1947, ο Τρούμαν ανακοίνωσε το «Δόγμα Τρούμαν», που προέβλεπε παροχή βοήθειας στην Ασία και την Ευρώπη -ιδίως στην Ελλάδα- το οποίο ήταν ο προπομπός του «Σχεδίου Μάρσαλ» και η βάση για την δημιουργία αμέσως μετά (1949) του ΝΑΤΟ.

Κλέμεντ Άτλι (1883-1967)

Ο Κλέμεντ Άτλι ήταν Βρετανός πολιτικός και πρωθυπουργός (1945-1951). Σπούδασε νομικά στην Οξφόρδη και υπηρέτησε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο με το βαθμό του ταγματάρχη. Πολιτεύτηκε με το Εργατικό Κόμμα. Ο Τσώρτσιλ τον τοποθέτησε αντιπρόεδρο της κυβέρνησης εθνικής ενότητας το 1940 και το 1945 εκπροσώπησε τη Μ. Βρετανία στην Διάσκεψη του Σαν Φρανσίσκο για την ίδρυση του ΟΗΕ. Συνόδευσε τον Τσώρτσιλ στη Διάσκεψη του Πότσνταμ και μετά τη νίκη του Εργατικού Κόμματος στις εκλογές της 26ης Ιουλίου 1945 έγινε πρωθυπουργός και αντικατέστησε τον Τσώρτσιλ στο Πότσνταμ. Ο Άτλι συντάχθηκε με τις απόψεις του του Τρούμαν με την ανόρθωση της Γερμανίας, τάχθηκε με τρόπο αποφασιστικό υπέρ του ελέγχου της ατομικής ενέργειας και στο εσωτερικό εισήγαγε σωρεία κοινωνικών μεταρρυθμίσεων, κυρίως σε ζητήματα κοινωνικής πρόνοιας και κρατικοποιήσεων.

Άντονι Ίντεν (1897-1977)

Ο Άντονι Ίντεν ήταν Άγγλος πολιτικός, υπουργός εξωτερικών του Ουίνστον Τσώρτσιλ κατά το κρίσιμο διάστημα 1940-1945 και πρωθυπουργός (1955-1957). Σπούδασε στα κολλέγια του Ίτον και της Οξφόρδης, υπηρέτησε κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και το 1923 εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής του Συντηρητικού Κόμματος. Το Δεκέμβριο του 1935 έγινε υπουργός Εξωτερικών, αλλά παραιτήθηκε τον Φεβρουάριο του 1938 διαφωνώντας με την υποχωρητική πολιτική του Τσάμπερλεν απέναντι στην χιτλερική Γερμανία. Συμμετείχε σε όλες τις κοσμοϊστορικές Διασκέψεις των συμμάχων στη Μόσχα, την Τεχεράνη, τη Γιάλτα, το Σαν Φρανσίσκο και το Πότσνταμ. Ο Ίντεν προσπάθησε σε όλες τις Διασκέψεις να αντιδράσει στις υποχωρητικές τάσεις του Ρούσβελτ έναντι του Στάλιν και έδωσε τη θέση του το 1945 στον Έρνεστ Μπέβιν, μετά την ήττα των Συντηρητικών. Σημαντικός επίσης ήταν ο ρόλος του στα ελληνικά πολιτικά πράγματα κατά την περίοδο των Δεκεμβριανών.