Ζήνωνας ο Ίσαυρος

Ο Λέων Α’ επειδή δεν είχε γιο ήθελε να αφήσει διάδοχο του τον γαμπρό του Ζήνωνα, ο οποίος όμως ήταν αντιπαθής στον λαό και στις ανώτερες τάξεις εξαιτίας της ισαυρικής του καταγωγής, του μονοφυσιτισμού και των πολλών ελαττωμάτων του. Γι΄ αυτό ο Λέων είχε αναγορεύσει Αύγουστο τον εγγονό του, γιο του Ζήνωνα, τον Λέοντα Β’. Ο Λέων Β’ όμως ήταν τότε 7 ετών. Η μητέρα του Αριάδνη οδήγησε τον γιο της να βάλει το βασιλικό στέμμα στο κεφάλι του πατέρα του κατά τη διάρκεια κάποιων αγώνων στον ιππόδρομο. Έτσι, ο Ζήνωνας αναγορεύτηκε συναυτοκράτορας του γιου του.

Το Νοέμβριο του ίδιου έτους (474) ο Λέων Β’ πέθανε και έτσι έμεινε ο Ζήνωνας μόνος αυτοκράτορας. Ο Ζήνωνας ήταν Ίσαυρος. Οι Ίσαυροι ήταν υπήκοοι του Βυζαντινού Κράτους, αλλά βρίσκονταν σε χαμηλότερο πολιτιστικό επίπεδο από άλλους λαούς της αυτοκρατορίας.

Αυτό το γεγονός καθώς και η κακή συμπεριφορά των ισαυρικών στρατιωτικών τμημάτων που βρίσκονταν στην Κωνσταντινούπολη, όπως και ο γεμάτος ελαττώματα χαρακτήρας του Ζήνωνα οδήγησαν σε μία κίνηση κατά των Ισαύρων της βασιλεύουσας. Η κίνηση αυτή σε λίγο έγινε επανάσταση της οποίας επκεφαλής ήταν ο Βασιλίσκος και η αδελφή του Βηρίνη.

Ο Ζήνωνας ανατράπηκε από το θρόνο και έφυγε νύχτα από την Κωνσταντινούπολη για την ιδιαίτερη πατρίδα του την Ισαυρία. Αναγορεύτηκε αυτοκράτορας ο Βασιλίσκος, ο οποίος όμως, όπως και στην εκστρατεία κατά των Βανδάλων, αποδείχθηκε κατώτερος των περιστάσεων. Μετά από 20μηνη βασιλεία ανατράπηκε και τον θρόνο πήρε και πάλι ο Ζήνωνας, ο οποίος βασίλευσε ως το θάνατό του (491).

Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Ζήνωνα συνέβησαν τέσσερα σημαντικά γεγονότα:

• Η κατάλυση του Δυτικού Ρωμαϊκού Κράτους (476) από τον γερμανικής καταγωγής Οδόακρο, που ήταν αρχηγός των βαρβάρων μισθοφόρων του τελευταίου αυτοκράτορα στη Δύση Ρωμύλου. Επειδή ο Οδόακρος ήταν βάρβαρος δεν μπορούσε να γίνει αυτοκράτοτρας και για για να μην αναγορεύσει άλλον έστειλε τα αυτοκρατορικά διάσημα στον Ζήνωνα, από τον οποίο ζητούσε να τον αναγνωρίσει επίτροπο του στη Δύση. Ο Ζήνωνας δέχθηκε την πρόταση του Οδόακρου.
• Η εγκατάσταση στην Ιταλία το 488 των Οστρογότθων, γεγονός πολύ σημαντικό για το Βυζάντιο, γιατί απαλλάχθηκε απότην ενοχλητική παρουσία στους στην Βορειοδυτική Χερσόνησο του Αίμου.
• Η έκδοση από τον Ζήνωνα του Ενωτικού Διατάγματος (481), με το οποίο προσπάθησε να πετύχει την ένωση Ορθοδόξων και μονοφυσιτών. Εξαιτίας του Ενωτικού δημιουργήθηκε το Α’ Σχίσμα μεταξύ Ανατολικής και Δυτικής Εκκλησίας (484-519), που αποκαταστάθηκε στα χρόνια του Ιουστίνου.
• Ο εμπρησμός της Βιβλιοθήκης του Ιουλιανού στην Κωνσταντινούπολη, που αριθμούσε περίπου 120.000 τόμους.