Κατά την Ανατολίζουσα Περίοδο, από τη Μέση Ανατολή και την Ελλάδα κατέφθαναν στην Ετρουρία περίτεχνα κοσμήματα, πολύτιμα αντικείμενα από μπρούντζο και φίλντισι, καθώς και μεγάλες ποσότητες κεραμικών που αποτέλεσαν στη συνέχεια πηγή έμπνευσης για τα ετρουσκικά εργαστήρια κεραμικής. Επιπλέον, από την Κεντρική Ευρώπη εισάγονταν κάποια μπρούντζινα αντικείμενα που επίσης αντέγραφαν οι εγχώριοι τεχνίτες. Η εμφάνιση αγγείων διαφορετικών από εκείνα που παρήγαγαν οι ίδιοι μαρτυρεί τη εισαγωγή προϊόντων και τεχνογνωσίας, των οποίων η καταγωγή δεν είναι άμεσα σαφής. Όπως τα πορσελάνινα είδη, που χρησιμοποιούσαν στα συμπόσια και απεικόνιζαν την τέχνη της αμπελουργίας επιβεβαιώνουν την εισαγωγή του κρασιού στην Ετρουρία, έτσι και η μαζική εμφάνιση των αλάβαστρων πιστοποιούν το εμπόριο αρωματικών και αιθέριων ελαίων.
Τα κεραμικά
Τα κεραμικά της Ανατολίζουσας Περιόδου παρουσιάζουν ποικιλία σχεδίων και σχημάτων. Στα μέσα του 7ουπ.Χ. αιώνα συνεχίζεται η παραγωγή αγγείων που μιμούνται τα ευβοϊκά. Στην Ταρκυνία, στο Βούλτσι και σε άλλα μικρότερα ετρουσκικά κέντρα αρχίζει να ανθεί ένα είδος κεραμικής τέχνης που ονομάζεται Μετοπενγκάτουνγκ, λόγω της παρουσίας τετράγωνων διαστημάτων που είναι διακοσμημένο με ρόμβους και απλά γεωμετρικά μοτίβα. Αντίθετα, στα κέντρα των Βηίων και του Τσερβέτερι επικρατούν διακοσμητικά θέματα με ψάρια και ερωδιούς, σαν αυτά που βρέθηκαν τον Τάφο των Χηνών, το αρχαιότερο γνωστό ταφικό μνημείο με τοιχογραφίες. Σταδιακά, οι τοιχογραφίες εμπλουτίζονται: δίπλα στα ζώα αρχίζουν να εμφανίζονται οι πρώτες ανθρώπινες μορφές, καθώς και πιο πολύπλοκες αφηγηματικές σκηνές.
Τον 6π.Χ. αιώνα, σε πολλά εργαστήρια, που συμβατικά έχουν ομαδοποιηθεί κάτω από το όνομα του κύκλου Μόντε Αμπάτονε, ανθεί και η παραγωγή πολύχρωμων κεραμικών. Αυτή η κατηγορία τεχνιτών δίνει σαφή προτίμηση στα αγγεία μεγάλων διαστάσεων, διακοσμημένα με μεγάλες μορφές και πολλά χρώματα. Η ίδια τεχνική, με προτίμηση όμως στα μικρά αγγεία, χαρακτηρίζει τα προϊόντα που παρήγαγε η ομάδα Καστελάνι. Επρόκειτο κυρίως για δοχεία βαλσάμου και ελαίων. Η δεύτερη γενιά οδηγεί σε μια επιπλέον εξέλιξη της κεραμικής τέχνης με την εμφάνιση των μελανόμορφων μορφών.
Μπούκερο: Μια χαρακτηριστική ετρουσκική τεχνική
Το μπούκερο (bucchero) αποτελεί κεραμική τεχνική που παράγει αγγεία μελανού χρώματος εξωτερικά και εσωτερικά, και χαρακτηριστικό παράδειγμα της ετρουσκικής παράδοσης, όχι όμως αποκλειστικά ετρουσκικό. Η παραγωγή των συγκεκριμένων αγγείων ξεκίνησε το πρώτο μισό του 7ου π.Χ. αιώνα και αμέσως γνώρισε μεγάλη άνθηση. Πρόκειται για αγγεία που χρησιμοποιούνταν στις συνεστιάσεις και στα συμπόσια, στην καύση ελαίων και αρωμάτων.
Τα αγγεία κατασκευάζονταν στον τόρνο από εκλεπτυσμένο άργιλο και διακοσμούνταν από είτε με την τεχνική της χαρακτικής είτε με ανάφλυφα. Η λεπτότητα και η γυαλάδα των τοιχομάτων οδήγησαν στην υπόθεση ότι τα συγκεκριμένα κεραμικά αντλούσαν έμπνευση από τα πρωτότυπα μεταλλικά, αλλά χωρίς όμως να θεωρούνται η «φτωχή εκδοχή» τους, καθώς πληθώρα από αγγεία μπούκερο κοσμούσε τις πριγκιπικές κατοικίες. Από την άλλη μεριά, η αναπαραγωγή αγγείων σε ίδια σχήματα αλλά με διαφορετικά υλικά πρέπει να ήταν ένα αρκετά διαδεδομένο φαινόμενο. Όλα τα σχήματα της τεχνικής μπούκερο παρουσιάζουν κοινά στοιχεία με τα κορινθιακά και ιωνικά κεραμικά αλλά και με τα πρωτότυπα φοινικικά και κυπριακά μεταλλικά αγγεία.
Εκτός από τις διακοσμήσεις με γεωμετρικά μοτίβα, τις επιγραφές και τη ζωγραφική διακόσμηση, πολύ διαδεομένα ήταν και τα ριπίδια, τα οποία ζωγραφίζονταν με την τεχνικής της κοκκίδωσης. Τα συνηθέστερα ζωγραφικά θέματα ήταν οι σειρές ζώων, που κάποιες φορές διακόπτονταν από αναπαραστάσεις φυτών. Συχνά συναντώνται φυτοφάγα ζώα, λιοντάρια. Αντίθετα, οι ανθρώπινες μορφές ήταν εξαιρετικά σπάνιες. Ιδιαίτερα καινοτόμος είναι ο ασκός που προέρχεται από Τσερβέτερι και σχηματικά αναπαριστά ένα ηνίοχο με άρμα.
Τα κανωπικά αγγεία
Μια εντελώς πρωτότυπη παραγωγή ήταν τα κανωπικά αγγεία. Ονομάστηκαν έτσι επειδή έμοιαζαν με τα αρχαία αιγυπτιακά, στα οποία τοποθετούνταν τα εσωτερικά όργανα του νεκρού που αφαιρούνταν κατά τη διαδικασία τη μουμιοποίησης. Το κέντρο παραγωγής αυτής της ειδικής κατηγορίας αγγείων ήταν το Κιούζι (αρχ. Κλούσιο) και χρονολογικά τοποθετούνται από το πρώτο μισό του 7ου π.Χ. αιώνα έως τα τέλη του 6ου π.Χ. αιώνα.
Πρόκειται για πήλινα αγγεία -σπανιότερα μπρούντζινα- των οποίων το κάλυμμα έχει σχήμα ανθρώπινου κεφαλιού. Με αυτόν τον τρόπο το δοχείο σχηματίζει μία ανθρώπινη φιγούρα -κάποιες φορές δίνοντας έμφαση στην ανατομία των βραχιόνων και των θηλών- και δίνεται ιδιαίτερη προσοχή την απόδοση του προσώπου. Αρχικά, το κεφάλι σχηματιζόταν χωρίς έμφαση στη λεπτομέρεια, καθώς πάνω σε αυτό εφαρμοζόταν μια ορειχάλκινη μάσκα, όπως μπορούμε να συμπεράνουμε από τις τρύπες που είναι ακόμα ορατές. Για να διαφοροποιούνται οι ταφές των ανδρών από αυτές των γυναικών, στις δεύτερες τοποθετούσαν σκουλαρίκια ανοίγοντας τρύπες στους λοβούς.
Αργότερα, η απόδοση του προσώπου έγινε πιο ακριβής, φτάνονατας σε αποτελέσματα σχεδόν νατουραλιστικά. Ορισμένα αγγεία βρέθηκαν τοποθετημένα σε μπρούντζινους ή πήλινους θρόνους, γεγονός που μας οδηγεί στη σκέψη ότι επρόκειτο για την ταφή εξεχουσών προσωπικοτήτων της τοπικής κοινωνίας.
Σε άλλα ετρουσκικά κέντρα εξακολουθούν να παράγονται τεφροδόχοι που ακολουθούν την βιλανόβια παράδοση, όπως το διάσημο Μοντεσκουντάιο. Έχουν δικωνικό σχήμα με μία μόνο λαβή και φέρουν ανάγλυφη διακόσμηση που απεικονίζει μαιάνδρους και σβάστικες. Η πρωτοτυπία αυτής της παραγωγής έγκειται στην εφαρμογή των οωειδών μορφών: Το κυρίως σώμα του αγγείου αναπαριστά καθιστή ανδρική μορφή με βραχιόλια στους βραχίονες και σκούφο στο χέρι, ενώ το κάλυμμα απεικονίζει μία πιο σύνθετη σκηνή: μια ανθρώπινη μορφή καθιστή μπροστά σε ένα γιορτινό τραπέζι, την οποία βοηθά μία όρθια μορφή και την πλαισιώνει ένας μεγάλος κρατήρας. Η σκηνή, πιθανότατα, αναπαριστά το γεύμα μετά την ταφή. Η καθιστή μορφή προφανώς είναι ο νεκρός και η όρθια μάλλον υπηρέτης που προσφέρει τις υπηρεσίες του τιμής ένεκεν.
Με πληροφορίες από: nationalgeographic