Δημόσια κτίρια της Πομπηίας

Η διαδρομή από την Πόρτα Μαρίνα μέχρι την Αγορά της Πομπηίας περνά δίπλα από τα σημαντικότερα δημόσια κτίρια της Πομπηίας. Η Βασιλική χρονολογείται στον 2ο π.Χ. αιώνα και η νοτιοδυτική γωνία της καταλήγει στην Αγορά. Διαιρείται με κιονοστοιχίες σε τρία κλίτη και είναι ορθογώνια. Υπήρξε ένα από τα σπουδαιότερα κτίρια της πόλης, επειδή λειτουργούσε ως δικαστήριο.

Η Αγορά

Το συγκρότημα της Αγοράς περιελάμβανε τέσσερις ναούς, την αγορά τροφίμων και την αίθουσα εμπορίας ενδυμάτων (κτίριο Ευμαχίας). Σύμφωνα με την επιγραφή, το κτίριο είχε αφιερωθεί από την ιέρεια Ευμαχία στην «Ομόνοια Αυγούστα», την ειρήνη που τους είχε παραχωρήσει ο Αύγουστος. Πρωτοχτίστηκε τη σαμνιτική περίοδο και ανοικοδομήθηκε από την Ιουλιοκλαυδιανή Δυναστεία, όταν ο ηφαιστειακός τόφφος του δαπέδου αντικαταστάθηκε από τραβερτίνη. Ο ναός του Απόλλωνα άρχισε να χτίζεται τον 2ο π.Χ. αιώνα και βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά της Αγοράς. Έχει διατηρηθεί σε αρκετά καλή κατάσταση και υπάρχει δυνατότητα επίσκεψης του σηκού,που είναι ανυψωμένος σε μια εξέδρα με κορινθιακούς κίονες στην πρόσοψη.

Ο ναός του Δία βρίσκεται στη βόρεια πλευρά απέναντι από την αγορά τροφίμων και διαθέτει μία ψηλή εξέδρα και διπλές σκάλες, ενώ ο σηκός χωρίζεται στα τρία με διπλές κιονοστοιχίες. Ο ναός που είναι αφιερωμένος στην «Τριάδα του Καπιτωλίου» (τους «επίσημους θεούς της Ρώμης – Δία, Ήρα και Αθηνά) εμφανίζει ακόμη σημάδια της καταστροφής που υπέστη κατά τον πρώτο σεισμό του 62μ.Χ. αφού το 79μ. Χ. η ανακατασκευή του δεν είχε ακόμη ολοκληρωθεί.

Το θέατρο

Το αμφιθέατρο της Πομπηίας χτίστηκε από τους Σαμνίτες γύρω από το 80π.Χ. και περιλάμβανε μια τεράστια αρένα, όπου λάμβανε χώρα η αναμέτρηση μεταξύ των μονομάχων και άγριων ζώων. Κάτω από την αρένα δεν υπήρχαν δωμάτια, αλλά έχουν διασωθεί ίχνη κάποιων χώρων που υπήρχαν πάνω από μια τεράστια τέντα, εγκατεστημένη μετά το σεισμό, που προστάτευε το κοινό από τις ακτίνες του ήλιου και τη βροχή. Υπάρχουν ενδείξεις της αποκατάστασης που έγινε μετά το σεισμό του 62μ.Χ. Στα νότια της πόλης, κοντά στην Τριγωνική Αγορά, υπάρχει το Μεγάλο Θέατρο με το γειτονικό σκεπαστό θέατρο η Ωδείο.

Τα απομεινάρια του Μεγάλου Θεάτρου, που είναι χτισμένο σε ελληνικό ρυθμό και πιθανώς χρονολογείται στον 2ο π.Χ. αιώνα, μαρτυρούν πως ίσως χωρούσε μέχρι 5.000 θεατές. Το μόνα που διασώζονται πλέον είναι τα χαμηλότερα σκαλιά, που προορίζονταν για τους δεκάρχους, και τμήμα του κεντρικού τμήματος, που αρχικά είχε χτιστεί σε είκοσι σειρές, ενώ υπήρχαν και τέσσερις σειρές στο άνω διάζωμα.

Η σκηνή ήταν ανυψωμένη γύρω από ένα μέτρο πάνω από το επίπεδο της ορχήστρας και ήταν προσβάσιμη μέσω μια σκάλας. Στο χώρο όπου οι θεατές αποσύρονταν στη διάρκεια του διαλείμματος βρισκόταν ένα τετράστωο πίσω από μια πρόσοψη-απομίμηση ενός πλούσιου παλατιού. Το μικρό ωδείο (χωρούσε περίπου χίλιους θεατές) ήταν αρκετά κοντά στο μεγάλο Θέατρο και φιλοξενούσε συναυλίες, παραστάσεις, απαγγελίες ποιημάτων και νούμερα μιμικής. Το Ωδείο διακρίνεται για το μόνιμο στέγαστρό του, που δεν διέθετε κανένα ενδιάμεσο στήριγμα και είχε άνοιγμα γύρω στα 20 μέτρα.

Τα λουτρά

Στην Πομπηία υπήρχαν τρία δημόσια λουτρά, ανοιχτά σε άνδρες και γυναίκες, που μαρτυρούν την απήχηση αυτών των κέντρων καθ’ όλη τη διάρκεια της ρωμαϊκής περιόδου. Αφού πλήρωναν εισιτήριο οι επισκέπτες χρησιμοποιούσαν το ζεστό και το κρύο λουτρό και απολάμβαναν τις εντριβές. Ο Ρωμαίος πολίτης αφιέρωνε ένα μεγάλο μέρος της ζωής του στον ελεύθερο χρόνο του, δηλαδή στην ξεκούραση και στις δραστηριότητες εκτός της εργασιακής ζωής του.

Τα παλαιότερα λουτρά της Πομπηίας είναι τα terme stabiane (Σταβιανές Θέρμες), που χρονολογούνται στην σαμνιτική περίοδο και ανοικοδομήθηκαν πολλές φορές. Την κεντρική περιοχή καταλάμβανε μια μεγάλη αυλή με παλαίστρα, ένα ανοιχτό γυμναστήριο μπροστά από το λουτρό, με πισίνα κολύμβησης και αποδυτήρια στην μία πλευρά της. Στην άλλη πλευρά ήταν τα λουτρά -ένα για τους άνδρες, ένα για τις γυναίκες. Υπήρχαν και εδώ αποδυτήρια για άνδρες και γυναίκες, η χλιαρή αίθουσα (tepidarium) με πισίνες χλιαρού νερού, θερμή αίθουσα (caldarium)με πισίνες ζεστού νερού, ενώ μόνο το ανδρικό τμήμα διέθετε χώρο με ψυχρή πισίνα (frigidarium). Όλοι οι χώροι ήταν πλούσια στολισμένοι με τοιχογραφίες και γύψινες διακοσμήσεις καθώς και με ψηφιδωτά πατώματα, αγάλματα και σιντριβάνια.

Τα λουτρά της Αγοράς ήταν μικρότερα αλλά εξίσου όμορφα διακοσμημένα. Η ψυχρή πισίνα είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα με ένα υπέροχο στρογγυλό θάλαμο με τέσσερις πλευρικές κόγχες. Στο κέντρο υπήρχε το μεγάλο κυκλικό μαρμάρινο λουτρό, με θόλο στην κορυφή. Η χλιαρή αίθουσα ήταν καλυμμένη με λευκή γύψινη διακόσμηση και διέθετε κόγχες πλασιωμένες από τελαμώνες (αγάλματα ανθρώπινων μορφών), που συγκρατούσαν την θολωτή οροφή.

Αυτά τα λουτρά τροφοδοτούνταν από ένα εξελιγμένο υδραλικό σύστημα τελευταίας τεχνολογίας. Η καλή φυσική κατάσταση ήταν το ζητούμενο των αθλουμένων στη μεγάλη παλαίστρα, που περιβαλλόταν από έναν ψηλό τοίχο και διέθετε σκεπαστή είσοδο και εσωτερική πισίνα. Πολλά σώματα ανακαλύφθηκαν στην περιοχή άσκησης, όπου παγιδεύτηκαν στην προσπάθεια τους να διαφύγουν την στιγμή της έκρηξης του ηφαιστείου.

Με πληροφορίες από: nationalgeographic