Ένα σημαντικό γεγονός που συγκλόνισε τη Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας τον 13ο αιώνα υπήρξε η επανάσταση των Βενετών φεουδαρχών της Κρήτης κατά της μητρόπολης, γνωστή και ως αποστασία του Αγίου Τίτου.
Οι Βενετοί αυτοί φεουδάρχες είχαν επανειλημμένως διαμαρτυρηθεί στη μητρόπολη για τις φορολογικές επιβαρύνσεις αλλά και για την υποτίμηση τους σε σχέση με τους ευγενείς της Βενετίας. Θεωρούνταν ευγενείς δεύτερης κατηγορίας. Η άρνηση της μητρόπολης να ικανοποιήσει τα δίκαια αιτήματα των ευγενών πλήγωσε τη φιλοτιμία τους και δημιούργησε σοβαρές αντιδράσεις. Σιγά σιγά καλλιεργήθηκε η ιδέα της αποστασίας και της αυτονομίας.
Μια νέα φορολογία που επέβαλλε η μητρόπολη στάθηκε η αφορμή για να ξεσηκωθούν οι Βενετοί της Κρήτης. Οι τελευταίοι αρνήθηκαν να πληρώσουν και κινήθηκαν σε επανάσταση με επικεφαλής τις δύο μεγάλες οικογένειες των Gradenigo και Venier. Ο Τίτο Venier ήταν η ψυχή της αντίδρασης.
Η αποστασία του Αγίου Τίτου εκδηλώθηκε στις 9 Αυγούστου 1363. Οι αποστάτες κατέλυσαν βίαια τη νόμιμη εξουσία, συνέλαβαν το Δούκα Λεονάρδο Dandolo και τους συμβούλους του και τους έκλεισαν στη φυλακή. Κήρυξαν την κατάλυση της βενετικής κυριαρχίας στο νησί και εγκαθίδρυσαν αυτόνομη και ανεξάρτητη Δημοκρατία, υπό την προστασία του πάτρωνα της Κρήτης Αποστόλου Τίτου, του οποίου η σημαία αντικατέστησε τη σημαία του Αγίου Μάρκου. Αμέσως εξέλεξαν νέο δούκα, το Μάρκο Gradenigo, με τον τίτλο του Διοικητή και Κόσμου της Κρήτης (Guvernator et Rector) και τέσσερις συμβούλους.
Οι επαναστάτες από την αρχή προσπάθησαν να εξασφαλίσουν τη φιλία και τη συνεργασία των εντοπίων κατοίκων του νησιού και ιδιαίτερα των μεγάλων αρχοντικών οικογενειών της Κρήτης και προέβησαν σε θεαματικές παραχωρήσεις: Υποσχέθηκαν ισοτιμία και ισονομία της ορθόδοξης και της καθολικής εκκλησίας στην Κρήτη, κατάργησαν τις σχετικές με την χειροτονία ελληνικού κλήρου απαγορευτικές διατάξεις, επέτρεψαν να γίνονται ορθόδοξες ιεροτελεστίες ακόμη και στο μητροπολιτικό ναό του Αγίου Τίτου, ενώ πολλοί Βενετοί αποκήρυξαν επίσημα το λατινικό δόγμα και έγιναν ορθόδοξοι. Με τους Βενετούς αποστάτες συνεργάστηκαν τότε και οι Καλλέργηδες.
Η επανάσταση διαδόθηκε τάχιστα και στις άλλες πόλεις του νησιού όπου επίσης καταλύθηκαν οι βενετικές αρχές και διορίστηκαν νέες από τους αποστάτες. Ο Τίτος Venier διορίστηκε Διοικητής στα Χανιά.
Η είδηση της αποστασίας συντάραξε τη Βενετία. Αρχικά προσπάθησε να διευθετήσει το πρόβλημα ειρηνικά, στέλνοντας Πενταμελή πρεσβεία Προβλεπτών για διαπραγματεύσεις, χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Έτσι η Βενετία οργάνωσε ισχυρή στρατιωτική δύναμη από Ιταλούς μισθοφόρους και ανέθεσε την αρχιστρατηγία στον Λουκίνο Νταλβέρμη. Ισχυρός στόλος από 33 γαλέρες και 12 φορτηγά πλοία υπό την αρχηγία του Ιταλού ναυάρχου Δομήνικου Μικιέλε.
Οι αποστάτες, που πληροφορήθηκαν τα σχέδια της μητρόπολης, άρχισαν και αυτοί να προετοιμάζονται. Ωστόσο άρχισαν και οι πρώτες αντιθέσεις στους κόλπους τους και κάποιοι έδειχναν να το μετάνιωσαν. Ο Τίτος Venier με δυσκολία συγκρατούσε την ενότητα των αποστατών. Στην πρώτη μάχη, που διεξήχθη στις 9 Μαΐου 1364, οι αποστάτες νικήθηκαν κατά κράτος και διασκορπίστηκαν. Την ίδια μέρα ο βενετικός στόλος κατέλαβε τον Χάνδακα, που παραδόθηκε χωρίς αντίσταση και αποκατέστησε τη βενετική εξουσία.
Η σημαία του Αγίου Μάρκου υψώθηκε ξανά. Οι Προβλεπτές άρχισαν την εκτέλεση των αυστηρών διαταγών της μητρόπολης. Οι επαναστάτες θεωρήθηκαν προδότες και οι δέκα πρωταίτιοι αποκεφαλίστηκαν. Διατάχθηκε ακόμη η διάλυση των οικογενειών των πρωταίτιων Gradenigo και Venier με την απέλαση των γυναικών και των παιδιών τους από όλες τις βενετικές κτήσεις της Μεσογείου. Όλοι κηρύχθηκαν έκπτωτοι από τη βενετική ευγένεια και έχασαν τα φέουδα και τα δικαιώματα τους.
Με πληροφορίες από: Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών