Στις 12 Μαρτίου 1829 η χιλιαρχία του Κίτσου Τζαβέλλα με το ιππικό του Χατζηχρήστου τοποθετήθηκαν γύρω από το Αντίρριο και συγκεκριμένα γύρω από το φρούριο του, που δεσπόζει στον κόλπο της Ναυπάκτου. Από τη θάλασσα πλησίασε και ο Μιαούλης με τη φρεγάτα «Ελλάς». Ήδη όμως με τη μεσολάβηση του Ι. Παπαρρηγόπουλου, πρώην διερμηνέα του ρωσικού προξενείου της Πάτρας και γνωστού με τους περισσότερους επίσημους Τούρκους της περιοχής, οι 100 περίπου Τουρκαλβανοί της φρουράς είχαν πεισθεί να παραδοθούν ύστερα από έναν ψευτοπόλεμο, για να φανεί ότι αναγκάστηκαν να υποκύψουν στη βία και έτσι να αποφύγουν την οργή του σουλτάνου.
όπως είναι σήμερα
Την επόμενη μέρα ο διοικητής του φρουρίου Αβδή αγάς υπέγραψε τη συνθήκη και η ελληνική σημαία υψώθηκε στο Αντίρριο. Οι κυριότεροι όροι της συνθήκης ήταν να μεταφερθούν οι Οθωμανοί στην Αυλώνα με καράβια ναυλωμένα από την ελληνική κυβέρνηση, να τους καταβληθεί η αξία των ζώων που θα άφηναν στους Έλληνες, να τους χορηγηθεί τροφή για 10 μέρες και να μην μπουν οι Έλληνες στο φρούριο, πριν αυτοί επιβιβασθούν στα πλοία, πράγμα που έγινε το ίδιο απόγευμα. Οι ελληνικές δυνάμεις μπήκαν στην πόλη, όπου βρήκαν 17 κανόνια μπρούτζινα και δύο βομβοβόλα.
Η παράδοση του Αντιρρίου και η τήρηση της συνθήκης συνέβαλαν αναμφισβήτητα και στην παράδοση της Ναυπάκτου, όπου ήταν συγκεντρωμένες σημαντικές τουρκικές δυνάμεις με αρχηγό τον ικανότατο Κιόρ Ιμπραήμ πασά. Εναντίον της Ναυπάκτου κινήθηκαν όλες οι διαθέσιμες ελληνικές δυνάμεις, που απέκλεισαν στενά το φρούριο της πόλεως από την παραλία ως την Ακρόπολη, το Ιτς Καλέ. Τον αποκλεισμό ολοκλήρωσε ο στόλος του Μιαούλη από τη θάλασσα. Μετά από 24ωρη σφοδρή μάχη, οι τούρκοι αναγκάστηκαν να συνθηκολογήσουν.
Στις 11 Απριλίου, πάλι με τη μεσολάβηση του Ι. Παπαρρηγόπουλου υπογράφηκε δεκαήμερη ανακωχή που επικυρώθηκε από τον ίδιο τον κυβερνήτη που έτυχε να είναι μέσα στη φρεγάτα «Ελλάς». Σύμφωνα με τους όρους η εκκένωση θα γινόταν στις 21-25 Απριλίου, αλλά μετά από πίεση του Καποδίστρια άρχισε στις 18 Απριλίου, οπότε και υψώθηκε για πρώτη φορά από την αρχή της Ελληνικής Επανάστασης ελληνική σημαία στο Ιτς Καλέ. Στα φρούρια Αντιρρίου και Ναυπάκτου τοποθετήθηκαν οι 200 τακτικοί στρατιώτες και φρούραρχος τοποθετήθηκε ο συνταγματάρχης Πιέρης.
Μετά την παράδοση της Ναυπάκτου στρατιωτική δύναμη από 4.000 πεζούς, ιππικό και στόλο κατευθύνθηκε προς το Μεσολόγγι και το Ανατολικό. Η δεινή θέση στην οποία βρίσκονταν οι Τούρκοι του Μεσολογγίου και η πιστή τήρηση των συμφωνιών από τους Έλληνες κατά τη παράδοση του Αντιρρίου και της Ναυπάκτου, τους επηρέασαν να επιδιώξου και αυτοί συνθηκολόγηση.
Η συνθήκη για την παράδοση του Μεσολογγίου και Ανατολικού υπογράφτηκε στις 3 Μαΐου, με τη μεσολάβηση και πάλι του Παπαρρηγόπουλου. Σύμφωνα με τους όρους της τα γυναικόπαιδα, οι γέροι και οι ασθενείς μεταφέρθηκαν στην Σαγιάδα της Ηπείρου, ενώ οι άνδρες στην Πρέβεζα. Στον δρόμο, από φόβο μήπως τους επιτεθούν και τους ληστέψουν, τους συνόδευε ως όμηρος ο Βαρνακιώτης. Ο Αυγουστίνος Καποδίστριας, ο οποίος είχε διοριστεί τοποτηρητής του Κυβερνήτη στη Στερεά, μπήκε θριαμβευτικά στην πόλη.
Έτσι ολοκληρώθηκε η απελευθέρωση της δυτικής Στερεάς. Με την παράδοση του Μεσολογγίου και του Ανατολικού έληξαν εκεί ουσιαστικά οι πολεμικές επιχειρήσεις. Όλες οι περιοχές της δυτικής Στερεάς που παραχωρούσε στους Έλληνες το Πρωτόκολλο του Λονδίνου της 10/22 Μαρτίου 1829 ήταν ήδη στην κατοχή τους. Τα μόνα σημεία στα οποία οι Έλληνες διατηρούσαν επαφές με τους Τούρκους ήταν το φρούριο της Πούντας (Άκτιο), το Μακρυνόρος, το Κορακονήσι και ένα προγεφύρωμα στις εκβολές του ποταμού Λούρου. Όλα στο χώρο του Αμβρακικού κόλπου.
Με πληροφορίες από: Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών
