Αναστάσιος Β’ – Αρτέμιος και ο Θεοδόσιος

Ο Αναστάσιος Β’ – Αρτέμιος ήταν «γραμματέας εξ απορρήτων», δηλαδή ιδιαίτερος γραμματέας του Φιλιππικού Βαρδάνη. Όμως παρά το γεγονός ότι ήταν πολιτικός υπάλληλος αναδείχτηκε άξιος των περιπεριστάσεων γιατί αποκατέστησε την τάξη στα εκκλησιαστικά πράγματα, ενίσχυσε την άμυνα της Κωνσταντινούπολης και προσπάθησε να αντιμετωπίσει ριζικά τους Άραβες, οι οποίοι προετοιμάζονταν για μεγάλη επίθεση κατά της Κωνσταντινούπολης.

Αναστάσιος Β'-Αρτέμιος και ο Θεοδόσιος
Αναστάσιος Β’ – Αρτέμιος

Στον θρησκευτικό τομέα ο Αναστάσιος Β’ επανέφερε σε ισχύ τις αποφάσεις της Στ’ Οικουμενικής Συνόδου, εξεδίωξε από τον Ουκουμενικό θρόνο της Κωνσταντινούπολης τον μονοφυσίτη πατριάρχη Ιωάννη και μετέθεσε εκεί τον Κυζίκου Γερμανό.

Εν τω μεταξύ διαδίδονταν φήμες ότι οι Άραβες ετοιμάζονταν να επιτεθούν κατά της Πόλης. Ο αυτοκράτορας, όταν πράγματι εξακρίβωσε τις φήμες, έλαβε δραστήρια μέτρα για την υπεράσπιση της: ανακαίνισε τα τείχη, ναυπήγησε πλοία και αποθήκευσε σιτηρά και άλλα τρόφιμα. Έπειτα συνέλαβε ένα τρομερό σχέδιο: να καταστρέψει τον αραβικό στόλο που βρισκόταν στα παράλια της Φοινίκης. Πράγματι έστειλε στόλο με επικεφαλής τον πρώην διάκονο της Αγιά Σοφιάς και νυν γενικό λογοθέτη Ιωάννη, με την εντολή να ματαιώσουν την κατασκευή των Αραβικών πλοίων καίγοντας τη ναυπηγήσιμη ξυλεία.

Αλλά ενώ ο αυτοκρατορικός στόλος βρισκόταν στη Ρόδο, που είχε οριστεί ως σημείο εκκίνησης, τα πληρώματα όταν έμαθαν το τολμηρό σχέδιο στασίασαν, σκότωσαν τον αρχηγό τους Ιωάννη και ανακήρυξαν αυτοκράτορα κάποιον εισπράκτορα των δημοσίων φόρων που ονομαζόταν Θεοδόσιος. Αφού διέλυσαν τον στόλο κατευθύνθηκαν από την ασιατική παραλία εναντίον της Κωνσταντινούπολης. Ο Αναστάσιος Β’ σε αυτήν την περίπτωση έδειξε δειλία ή απροσεξία. Αφού άφησε την άμυνα της Κωνσταντινούπολης στους πιστούς του άρχοντες, έφυγε στη Νίκαια. Ο Θεοδόσιος αφού επί έξι μήνες πολιόρκησε την Κωνσταντινούπολη τελικά κατόρθωσε να το 716 να την κυριεύσει με προδοσί.α.

Έπειτα από αυτά τα γεγονότα, ο Αναστάσιος Β’ – Αρτέμιος αναγκάστηκε να παραδοθεί με την υπόσχεση ότι θα του χαρίσουν τη ζωή. Ο Θεοδόσιος Γ’ φάνηκε γενναιόψυχος απέναντι στον αντίπαλο του και απλά τον εξόρισε στη Θεσσαλονίκη.

Ο στρατηγός του θέματος των Ανατολικών Λέων αρνήθηκε να αναγνωρίσει ως αυτοκράτορα τον Θεοδόσιο. Όμως δεν ήρθαν σε σύγκουση μεταξύ τους γιατί τότε φάνηκε ο μεγάλος κίνδυνος των Αράβων. Οι Άραβες είχαν ετοιμάσει μια τεράστια πεζική και ναυτική στρατιά και ήταν έτοιμοι να προχωρήσουν προς την Κωνσταντινούπολη. Στις κρίσιμες εκείνες στιγμές ο Θεοδόσιος Γ’, αποτελούσε περισσότερο σκιά αυτοκράτορα και όχι αυτοκράτορας που θα αντιμετώπιζε με επιδεξιότητα τον θανάσιμο κίνδυνο των Αράβων.

Ο μόνος κατάλληλος για αυτό το σκοπό ήταν ο Λέων, ο στρατηγός του θέματος των Ααντολικών, ο οποίος στη Νικομήδεια είχε συλλάβει τον γιο του Θεδοσίου Γ’. Ο τελευταίος όταν αντιλήφθηκε ότι δεν ήταν δυνατόν να εξουδετερώσει τον Λέοντα, μετά από συμβουλή του πατριάρχη και της Συγκλήτου παραιτήθηκε υπέρ του Λέοντος, αφού του υποσχέθηκαν όλοι δεν θα πάθει τίποτα ούτε αυτός ούτε ο γιος του.

Ο Λέων έρχεται στην Κωνσταντινούπολη και στέφεται αυτοκράτορας στην Αγιά Σοφιά (25 Μαρτίου 717), ενώ ο Θεοδόδιος Γ’ και ο γιος του εγκαταλείπουν τα εγκόσμια και χειροτονούνται κληρικοί. Η βασιλεία του Λέοντος εγκαινιάζει νέα δυναστεία και νέα εποχή.