Η Αναγέννηση, το κίνημα της Αναγέννησης παρουσιάζεται κατά κύριο λόγο στην ιταλική χερσόνησο, και κυρίως στις βορειότερες περιοχές της ιταλικής χερσονήσου και στην περιοχή της Φλάνδρας (της Ολλανδίας), δηλαδή στις περιοχές ακριβώς αυτής της πρώιμης ανάπτυξης του εμπορίου και φυσικά και στις περιοχές στις οποίες πιο γρήγορα αναπτύχθηκαν αστικές ομάδες.
Η Αναγέννηση λειτουργεί και δρα κατά κύριο λόγο στον 14ο αιώνα και στον 15ο αιώνα. Επηρεάζει τη ζώνη της Χάνσα και τη ζώνη των Ιταλών εμπόρων. Σε μία αμφισβήτηση των μέχρι τότε αισθητικών, ιδεολογικών παραμέτρων, μια και αυτοί οι αστοί που έχουν επιτύχει, έχουν αποτύχει, έχουν δοκιμαστεί μέσα στη δράση τους, έχουν μια καινούρια αυτοπεποίθηση και δεν αισθάνονται ότι υποχρεούνται να υποτάσσονται σε κάποια ανώτερα κοινωνικά στρώματα.
Στη διάρκεια του Μεσαίωνα η κοινωνική αξία σχετιζόταν με τη θέση σου στο φεουδαρχικό σύστημα. Οκάθε φεουδάρχης δεν υπήρχε περίπτωση να κάνει πρακτική εργασία, παρά μόνο να εισπράττει και να επιστατεί. Και στο φεουδαρχικό σύστημα κάποιος είχε υψηλή θέση αν ήταν γιος αριστοκράτη. Αρχικά δεν ήταν έτσι αλλά εξελίχθηκε σε κληρονομικό και δημιουργήθηκε η ευγένεια και η αριστοκρατία. Οι ευγενείς και οι αριστοκράτες ήταν σπουδαίοι κοινωνικά μόνο και μόνο γιατί είχαν γεννηθεί από ένα ζευγάρι το οποίο ανήκε σε αυτή τη θέση. Δεν ήταν σπουδαίοι γιατί οι ίδιοι είχαν επιτύχει κάτι. Μπορεί κάποιοι εξ αυτών να ήταν σπουδαίοι γιατί έτυχε να είναι ειδικές προσωπικότητες, όμως κατά κανόνα δεν ήταν έτσι.
Ενώ οι αστοί έχουν πετύχει με δική τους προσπάθεια: βγήκαν στην αγορά, έκαναν επενδύσεις, πήγαν σε άγνωστες περιοχές εμπορίου, πήγαν σε λιμάνια που δεν ήξεραν, συνεννοήθηκαν σε γλώσσες που δεν καταλάβαινε ο ένας τον άλλο, βρέθηκαν σε περιοχές που μιλούνταν γλώσσες που δεν τις ήξεραν, που κινούνταν νομίσματα που δεν τα ήξεραν, που υπήρχαν μέτρα και σταθμά που
δεν τους ήταν γνωστά, και έπρεπε να τα βγάλουν πέρα. Κάποιοι δεν τα κατάφεραν, αλλά κάποιοι άλλοι τα κατάφεραν και σταδιακά δημιουργήθηκε μια γνώση, και κάποιοι εξ αυτών έγιναν πραγματικά πετυχημένοι. Αυτοί λοιπόν εκτιμούν τη δουλειά.
Οι αστοί είναι άνθρωποι της πιάτσας, είναι οι άνθρωποι της δουλειάς και έχουν νέες αξίες, πιστεύουν στη μόρφωση, διότι τους χρειάζεται η μόρφωση. Το είδαν στην πράξη, πρέπει να ξέρουν να γράφουν, να καταγράφουν τις εμπορικές και τις τραπεζικές συναλλαγές, να κρατούν βιβλία εσόδων-εξόδων. Τους χρειάζονται στοιχεία μαθηματικών, γραφής και επομένως πιστεύουν στην παιδεία, θέλουν τα παιδιά τους να πάνε σε σχολεία, τιμούν τον δάσκαλο και τον γνώστη και τον λόγιο, και θέλουν να δημιουργηθούν και πανεπιστήμια και χρηματοδοτούν τέτοιες δραστηριότητες. Δεν είναι τυχαίο ότι τα πρώτα πανεπιστήμια της Ευρώπης είναι πάνω στη ζώνη της Χάνσα, στις περιοχές της βόρειας Γερμανίας, της Τσεχίας και στις περιοχές της Ιταλίας. Γιατί δημιουργήθηκαν ομάδες αστών που επιθυμούν βαθύτερη γνώση.
Αυτοί λοιπόν οι αστοί τώρα θέλουν να απαλλαγούν από τις κατασκευασμένες απαντήσεις που δίνονταν μέχρι τότε σε διάφορα ζητήματα. Δεν τους ταιριάζει η δεισιδαιμονία, γιατί πιστεύουν στην πράξη και στα όσα πράττεις. Η Αναγέννηση ήταν θρησκευόμενη, οι άνθρωποι της εποχής δεν απέρριπταν τον Θεό, αλλά έχουν νέα σχέση μεταξύ του Θεού και των δράσεών τους, διότι
πιστεύουν ότι δεν μεσολαβεί δεισιδαιμονία αλλά οι πράξεις φέρνουν καλά ή άσχημα αποτελέσματα. Και σύμφωνα με τα αποτελέσματα παίρνουν και τα ανάλογα μαθήματα από τις πράξεις τους.
Με τον τρόπο αυτό τους ενδιαφέρει η λογική, η παιδεία, η ερμηνεία των πραγμάτων και έχουν και αυτοπεποίθηση. Εξ αυτού αρχίζει η εποχή που ανακαλύπτει ξανά η Ευρώπη σε βάθος τους αρχαίους Έλληνες. Η Αναγέννηση λάτρεψε την αρχαία Ελλάδα και τους αρχαίους Έλληνες. Οι Ευρωπαίοι της εποχής ταυτίστηκαν με τους αρχαίους Έλληνες. Οι τελευταίοι ήταν ναυτικοί και έμποροι, οι καλύτεροι της εποχής τους. Έπαιρναν τα πλοία τους και έβγαιναν στο πουθενά. Ανακάλυψαν νέους τόπους. Άλλαξαν την οικονομία της Μεσογείου, άλλαξαν την πολιτιστική πλευρά της Μεσογείου.
Οι αρχαίοι Έλληνες άφησαν υπέροχα κείμενα, τα οποία και τα διάβαζαν. Γιατί θεωρούσαν ότι ήταν κείμενα είναι γραμμένα από ανθρώπους σαν τους Ευρωπαίους της εποχής, ελεύθερους, δυναμικούς, αξιοπρεπείς, που έβγαζαν τα κέρδη τους από τη δική τους εφευρετικότητα. Και επειδή στηρίζονταν στις δικές τους δυνάμεις, ήταν ελεύθεροι άνθρωποι και ερμήνευαν τον κόσμο χρησιμοποιώντας τη λογική.
Από τότε δημιουργείται η λατρεία της Αναγέννησης για την αρχαία Ελλάδα και της Ευρώπης για την αρχαία Ελλάδα. Η Δυτική Ευρώπη μέχρι σήμερα δεν παύει να θαυμάζει τους αρχαίους Έλληνες και την παραγωγή τους, και στα σχολεία τους διδάσκονται τους αρχαίους Έλληνες μέχρι και σήμερα, και την αρχαία ελληνική γραμματεία. Αυτά ξεκινούν ακριβώς από αυτή την περίοδο στην Ιταλία και στη Φλάνδρα και σταδιακά σε όλη τη δυτική Ευρώπη